{"id":27748,"date":"2015-07-16T17:45:55","date_gmt":"2015-07-16T17:45:55","guid":{"rendered":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/uncategorized-tr\/nuclear-deal-may-put-turkey-iran-relations-under-spotlight-2\/"},"modified":"2015-07-16T17:47:36","modified_gmt":"2015-07-16T17:47:36","slug":"nuclear-deal-may-put-turkey-iran-relations-under-spotlight","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/tr\/nuclear-deal-may-put-turkey-iran-relations-under-spotlight\/","title":{"rendered":"N\u00fckleer anla\u015fma, T\u00fcrkiye-\u0130ran ili\u015fkilerini de mercek alt\u0131na koyacak"},"content":{"rendered":"

Birle\u015fmi\u015f Milletler G\u00fcvenlik Konseyi daimi \u00fcyesi \u00a0be\u015f \u00fclke ile Almanya\u2019dan olu\u015fan alt\u0131l\u0131 grubun \u0130ran\u2019la Viyana\u2019da vard\u0131\u011f\u0131 n\u00fckleer anla\u015fma, on y\u0131ldan uzun s\u00fcredir varolan krizi sona erdirebilecek ciddi bir diplomatik ilerleme. Anla\u015fman\u0131n silah denetimine ili\u015fkin detaylar\u0131 ve y\u00fcklenimlerin yerine getirildi\u011finin teyidine dair ayr\u0131nt\u0131lar\u0131 hala yo\u011fun bir bi\u00e7imde tart\u0131\u015f\u0131lmakta. E\u011fer \u00f6n\u00fcm\u00fczdeki g\u00fcnlerde anla\u015fmay\u0131 baltalayacak beklenmedik bir geli\u015fme olmazsa, \u0130ran\u2019\u0131n da i\u00e7inde bulundu\u011fu b\u00f6lgede \u00e7\u00f6z\u00fcms\u00fcz g\u00f6r\u00fcnen sorunlar\u0131n a\u015f\u0131lmas\u0131 bak\u0131m\u0131ndan \u00f6nemli bir ad\u0131m at\u0131lm\u0131\u015f oldu.Anla\u015fma, \u00a0yeni dinamikler de yaratabilir. \u0130ran \u00fczerindeki ambargolar\u0131n kald\u0131r\u0131lmas\u0131 ve \u00fclkenin yaln\u0131zl\u0131\u011f\u0131na son verilmesi, Ayetullahlar rejimini Orta Do\u011fu\u2019da daha olumlu ve yap\u0131c\u0131 bir rol \u00fcstlenmeye te\u015fvik edebilir.<\/p>\n

Karamsar senaryoda ise, b\u00f6lgenin zaten \u00e7etrefilli sorunlar\u0131n\u0131 daha da derinle\u015ftirebilir ve zaten patlamaya haz\u0131r halde olan Orta Do\u011fu\u2019yu daha da derin tehlikelere s\u00fcr\u00fckleyebilir.<\/p>\n

T\u00fcrkiye a\u00e7\u0131s\u0131ndan, \u0130ran ile \u00f6nde gelen d\u00fcnya g\u00fc\u00e7leri aras\u0131ndaki bu anla\u015fma, pek \u00e7ok bak\u0131mdan olumlu sonu\u00e7lar getirebilecek bir f\u0131rsat olma potansiyeline sahip. Gene en k\u00f6t\u00fc senaryo dikkate al\u0131n\u0131rsa, yapt\u0131r\u0131mlardan kurtulan \u0130ran\u2019la T\u00fcrkiye aras\u0131nda b\u00f6lgesel n\u00fcfuz i\u00e7in tarihi rekabeti h\u0131zland\u0131rmas\u0131 da muhtemel.<\/p>\n

Graz \u00dcniversitesi G\u00fcneydo\u011fu Avrupa Ara\u015ft\u0131rmalar\u0131 Merkezinden <\/a>Dr. Karabekir Akkoyunlu, Orta Do\u011fu\u2019da \u0130srail ve Suudi Arabistan gibi di\u011fer \u00f6nde gelen b\u00f6lgesel g\u00fc\u00e7lerin aksine, T\u00fcrkiye\u2019nin, \u0130ran\u2019la ili\u015fkilerini bir t\u00fcr s\u0131f\u0131r toplaml\u0131 oyun gibi g\u00f6rmedi\u011fini, \u0130ran ve bat\u0131 aras\u0131ndaki bir anla\u015fmadan \u00e7\u0131kar sa\u011flayabilecek durumda oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyor.\u00a0 Dr. Akkoyunlu\u2019ya g\u00f6re \u2018Enerji fiyatlar\u0131ndaki d\u00fc\u015f\u00fc\u015f ve artan ticaret olanaklar\u0131n\u0131n yan\u0131s\u0131ra, b\u00f6lgedeki gerginli\u011fi azaltacak herhangi bir geli\u015fme de, T\u00fcrkiye\u2019nin yarar\u0131na olacakt\u0131r\u2019.<\/p>\n

\u0130ran\u2019a uygulanan yapt\u0131r\u0131mlar\u0131n zamanla kald\u0131r\u0131lacak olmas\u0131, anla\u015fman\u0131n ku\u015fkusuz en fazla memnuniyet uyand\u0131ran boyutu. T\u00fcrkiye a\u00e7\u0131s\u0131ndan pek \u00e7ok de\u011fi\u015fik sekt\u00f6rde yeni yat\u0131r\u0131m ve ticaret olanaklar\u0131 yaratacak.<\/p>\n

Nitekim, Maliye Bakan\u0131 Mehmet \u015eim\u015fek<\/a>, n\u00fckleer anla\u015fmay\u0131 \u2018T\u00fcrkiye ekonomisi i\u00e7in \u00e7ok iyi bir haber\u2019 olarak niteledi, ikili ili\u015fkileri g\u00fc\u00e7lendirece\u011finden s\u00f6zetti.<\/p>\n

Enerji Bakan\u0131 Taner Y\u0131ld\u0131z da anla\u015fmada f\u0131rsat g\u00f6renlerdendi. Y\u0131ld\u0131z, “\u0130ran’da yat\u0131r\u0131ma d\u00f6n\u00fc\u015fmeyen bir\u00e7ok kalem vard\u0131 onlar\u0131n da \u00f6n\u00fc a\u00e7\u0131lm\u0131\u015f olacak\u201d dedi, petrol fiyatlar\u0131 a\u00e7\u0131s\u0131ndan da son derece \u00f6nemli buldu\u011funu a\u00e7\u0131klad\u0131.<\/a><\/p>\n

T\u00fcrkiye de, \u0130srail ve K\u00f6rfez \u00fclkeleri gibi, \u0130ran ile Amerika Birle\u015fik Devletleri aras\u0131ndaki yak\u0131nla\u015fman\u0131n di\u011fer olas\u0131 sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 sorgulayan \u00fclkeler aras\u0131nda. \u0130ran\u2019\u0131n b\u00f6lgede n\u00fcfuzunun artaca\u011f\u0131ndan ve yapt\u0131r\u0131mlar\u0131n kald\u0131r\u0131lmas\u0131yla g\u00fc\u00e7lenen ekonomik kazanc\u0131n\u0131 Suriye, Yemen, L\u00fcbnan ve Irak\u2019taki m\u00fcteffiklerini desteklemek i\u00e7in kullanaca\u011f\u0131ndan endi\u015fe duyuyor.<\/p>\n

D\u0131\u015fi\u015fleri Bakan\u0131 Mevlut \u00c7avu\u015fo\u011flu<\/a>, hi\u00e7 vakit kaybetmeden \u0130ran\u2019\u0131 d\u0131\u015f politikas\u0131n\u0131 g\u00f6zden ge\u00e7irmeye \u00e7a\u011f\u0131rd\u0131. \u0130ran\u2019a uygulanan ambargonun kald\u0131r\u0131lacak olmas\u0131n\u0131 memnuniyetle kar\u015f\u0131larken, kom\u015fuyu mezhep ayr\u0131l\u0131klar\u0131n\u0131 k\u00f6r\u00fckleyen politikalardan vazge\u00e7meye davet etti. Suriye, Irak ve Yemen\u2019deki rol\u00fcn\u00fc yeniden de\u011ferlendirmesi, daha yap\u0131c\u0131 ve olumlu bir tav\u0131r tak\u0131nmas\u0131 gerekti\u011fini savundu. Siyasi diyalog yoluyla \u00e7\u00f6z\u00fcm\u00fc benimsemesini istedi. \u2018Karde\u015f \u0130ran\u2019dan beklentimiz budur\u2019 diye de ekledi.<\/p>\n

\u0130ran\u2019\u0131 mezhep temelli politikalardan vazge\u00e7meye \u00e7a\u011f\u0131ran ilk \u00fclkelerden birinin T\u00fcrkiye olmas\u0131, ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na bir \u00e7eli\u015fki. Adalet ve Kalk\u0131nma Partisi h\u00fck\u00fcmetinin genelde Orta Do\u011fu\u2019ya, \u00f6zel olarak da Suriye\u2019ye y\u00f6nelik politikalar\u0131ndaki mezhep vurgusunun ne gibi olumsuz sonu\u00e7lar do\u011furdu\u011fu ortada.<\/p>\n

Dr. Karabekir Akkoyunlu\u2019nun da dikkat \u00e7ekti\u011fi gibi, T\u00fcrkiye\u2019nin \u0130ran n\u00fckleer anla\u015fmas\u0131ndan olumlu sonu\u00e7lar alabilmesi i\u00e7in \u201cd\u0131\u015f siyasetini Suddi Arabistan ve Katar gibi \u00fclkelerin siyasetinden uzakla\u015ft\u0131rmas\u0131, b\u00f6lgesel hakimiyet hayalinden \u00a0vazge\u00e7mesi, kom\u015fular\u0131na kar\u0131\u015fmay\u0131 b\u0131rak\u0131p, yerine daha pragmatik ve al\u00e7akg\u00f6n\u00fcll\u00fc bir siyaset benimseyerek hem kendi toplumsal, etnik ve dini fay hatlar\u0131n\u0131 onarmas\u0131 hem de b\u00f6lgeye \u00f6rnek olmas\u0131 gerekiyor\u201d.<\/p>\n

T\u00fcrkiye\u2019nin bu t\u00fcr bir siyaset de\u011fi\u015fikli\u011fine gidece\u011fine i\u015faret eden hi\u00e7 bir belirti g\u00f6r\u00fclmedi\u011fi gibi Cumhurba\u015fkan\u0131 Recep Tayyip Erdo\u011fan\u2019\u0131n d\u0131\u015f siyaset \u00fczerindeki etkisinin azald\u0131\u011f\u0131na dair hi\u00e7 bir ipucu da yok.<\/p>\n

Gene de, \u0130ran\u2019\u0131n d\u0131\u015f d\u00fcnyaya a\u00e7\u0131lmas\u0131n\u0131n bir olumlu sonucu varsa, o da T\u00fcrkiye\u2019nin ge\u00e7mi\u015fte \u0130ran\u2019la s\u00fcrd\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fc \u00fcst\u00fc kapal\u0131 ili\u015fkilerin daha fazla mercek alt\u0131na al\u0131nmas\u0131 olas\u0131l\u0131\u011f\u0131.<\/p>\n

Son y\u0131llarda yapt\u0131r\u0131mlara ra\u011fmen do\u011fal gaz kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda alt\u0131n ihracat\u0131yla T\u00fcrkiye \u0130ran\u2019a bir cankurtaran simidi i\u015flevini \u00fcstlendi. Bu arada da hem \u0130ran\u2019da hem de T\u00fcrkiye\u2019de baz\u0131 bireyler b\u00fcy\u00fck servetler kazand\u0131lar. \u00a0\u00d6nceki y\u0131l ortaya \u00e7\u0131kan yolsuzluk skandal\u0131nda da \u0130ran\u2019la karanl\u0131k ili\u015fkilerle ilgili iddialar \u00f6nemli bir yer tuttu.<\/p>\n

Bu iddialar\u0131 \u2018d\u0131\u015f g\u00fc\u00e7ler taraf\u0131ndan d\u00fczenlenen, yasal zemini olmayan komplolar\u2019 olarak bir kenara itmek art\u0131k herge\u00e7en g\u00fcn zorla\u015f\u0131yor. H\u00fcrriyet Daily News taraf\u0131ndan ortaya \u00e7\u0131kar\u0131lan son resmi rapor<\/a> , g\u00fcn\u0131\u015f\u0131\u011f\u0131na \u00e7\u0131kmay\u0131 bekleyen daha pek \u00e7ok karanl\u0131k ayr\u0131nt\u0131 olas\u0131l\u0131\u011f\u0131na i\u015faret ediyor.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Birle\u015fmi\u015f Milletler G\u00fcvenlik Konseyi daimi \u00fcyesi \u00a0be\u015f \u00fclke ile Almanya\u2019dan olu\u015fan alt\u0131l\u0131 grubun \u0130ran\u2019la Viyana\u2019da vard\u0131\u011f\u0131 n\u00fckleer anla\u015fma, on y\u0131ldan uzun s\u00fcredir varolan krizi sona erdirebilecek ciddi bir diplomatik ilerleme. Anla\u015fman\u0131n silah denetimine ili\u015fkin detaylar\u0131 ve y\u00fcklenimlerin yerine getirildi\u011finin teyidine dair ayr\u0131nt\u0131lar\u0131 hala yo\u011fun bir bi\u00e7imde tart\u0131\u015f\u0131lmakta. E\u011fer \u00f6n\u00fcm\u00fczdeki g\u00fcnlerde anla\u015fmay\u0131 baltalayacak beklenmedik bir geli\u015fme […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[1],"tags":[4],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/27748"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=27748"}],"version-history":[{"count":2,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/27748\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":27750,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/27748\/revisions\/27750"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=27748"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=27748"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=27748"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}