Per\u015fembe g\u00fcn\u00fc Br\u00fcksel\u2019de ger\u00e7ekle\u015fen NATO doru\u011fu ve Avrupa Birli\u011fi ile \u00fcst d\u00fczey temaslar, Cumhurba\u015fkan\u0131 Recep Tayyip Erdo\u011fan\u2019\u0131n d\u0131\u015f politikan\u0131n kilit konular\u0131na yeniden odaklanmas\u0131na vesile oldu.<\/p>\n
Aylard\u0131r f\u0131rt\u0131nal\u0131 denizlerde seyreden ve batmak \u00fczere oldu\u011fu izlenimi veren T\u00fcrkiye-Avrupa Birli\u011fi ili\u015fkilerinde diyalo\u011fun yeniden canlanmas\u0131na f\u0131rsat verece\u011fi d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclen Br\u00fcksel temaslar\u0131, merakla bekleniyordu.<\/p>\n
Deneyimli d\u0131\u015f politika yazar\u0131 Semih \u0130diz\u2019in deyimiyle<\/a> \u2018Br\u00fcksel\u2019deki NATO doru\u011funa paralel olarak ger\u00e7ekle\u015fen Avrupa Birli\u011fi liderleri g\u00f6r\u00fc\u015fmelerinde t\u00fcm g\u00f6zlerin, Cumhurba\u015fkan\u0131 Erdo\u011fan\u2019\u0131n \u00fczerinde olmas\u0131 bekleniyordu\u2019.<\/p>\n Tahmin edildi\u011fi gibi \u00f6nemli bir bulu\u015fma oldu ama ili\u015fkilerde yeni bir ba\u015flang\u0131c\u0131 simgeledi\u011fini s\u00f6yleyeyemeyiz. T\u00fcrk yetkilileri memnun etmesi muhtemel \u00f6zelli\u011fi, dikkatlerin T\u00fcrkiye \u00fczerinde yo\u011funla\u015fmamas\u0131,tamamen ba\u015fka y\u00f6ne \u00e7evrilmesiydi.<\/p>\n Nedeni, Amerika Birle\u015fik Devletleri ba\u015fkan\u0131n\u0131n NATO liderleriyle ilk defa bir doruk toplant\u0131s\u0131nda biraraya gelmesi ve birka\u00e7 g\u00fcn \u00f6nce \u0130ngiltere\u2019nin Manchester kentinde meydana gelen intihar sald\u0131r\u0131s\u0131 y\u00fcz\u00fcnden toplant\u0131n\u0131n oda\u011f\u0131na iki temel konunun yerle\u015fmesiydi: ter\u00f6rle m\u00fccadelede NATO\u2019nun aktif rol \u00fcstlenmesi ve NATO \u00fcyelerinin savunma harcamalar\u0131na daha adil kat\u0131l\u0131m\u0131.<\/p>\n Asl\u0131nda bu iki konu, T\u00fcrkiye\u2019nin de uzun zamand\u0131r savundu\u011fu noktalarla \u00f6rt\u00fc\u015f\u00fcyor. Nitekim, istihbarat\u0131n ne kadar h\u0131zl\u0131 payla\u015f\u0131ld\u0131\u011f\u0131 kadar, ne derece sorumlu kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 da \u00f6nem kazand\u0131. \u0130ngiliz yetkililerin Amerika Birle\u015fik Devletleri ile payla\u015ft\u0131\u011f\u0131 istihbarat\u0131n Amerikan medyas\u0131na s\u0131zd\u0131r\u0131lmas\u0131 y\u00fcz\u00fcnden ya\u015fanan kriz, \u0130ngiltere ba\u015fbakan\u0131 Theresa May ile Donald Trump aras\u0131nda ciddi gerginli\u011fe yol a\u00e7t\u0131. Trump, hemen ertesi g\u00fcn, d\u0131\u015fi\u015fleri bakan\u0131n\u0131 \u00f6z\u00fcr dilemek \u00fczere Londra\u2019ya g\u00f6nderdi.<\/p>\n Ba\u015fkan Trump\u2019\u0131n NATO ortak savunmas\u0131n\u0131n temel ilkelerinden biri olan 5. Maddeyi ku\u015fkuya yer b\u0131rakmayacak \u015fekilde kabule yana\u015fmamas\u0131, NATO\u2019nun yeni karargah\u0131n\u0131n avlusunda yap\u0131lan anma t\u00f6renindeki tart\u0131\u015fmal\u0131 s\u00f6zleri ve di\u011fer liderleri itip kakan davran\u0131\u015flar\u0131 y\u00fcz\u00fcnden, dorukta di\u011fer \u00f6nemli konular\u0131 konu\u015fan da zaten pek olmad\u0131.<\/p>\n Sonu\u00e7ta, T\u00fcrkiye\u2019nin NATO \u00fcyesi olmayan Avusturya ile ittifak\u0131n i\u015fbirli\u011fine engel olmas\u0131, Almanya\u2019yla \u0130ncirlik konusunda ya\u015fanan anla\u015fmazl\u0131k gibi \u00e7etrefilli konular fazla dikkat \u00e7ekmedi.<\/p>\n T\u00fcrkiye\u2019deki demokrasi ve insan haklar\u0131 ihlalleri y\u00fcz\u00fcnden NATO\u2019nun tav\u0131r almas\u0131 i\u00e7in yap\u0131lan \u00e7a\u011fr\u0131lara <\/a>\u00a0da fazla kulak asan olmad\u0131.<\/p>\n
\nManchester\u2019daki sald\u0131r\u0131, ter\u00f6rizmle m\u00fccadelede i\u015fbirli\u011fi ve e\u015fg\u00fcd\u00fcm gereksinimini \u00f6ne \u00e7\u0131kard\u0131. Ger\u00e7i \u0130ngiliz Financial Times <\/a>\u00a0gazetesi ayn\u0131 g\u00fcn, Manchester\u2019daki katliam\u0131 ger\u00e7ekle\u015ftiren ki\u015finin, d\u00f6rt g\u00fcn \u00f6nce T\u00fcrkiye \u00fczerinden \u0130ngiltere\u2019ye d\u00f6nd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc yazd\u0131 ve T\u00fcrkiye\u2019nin Avrupa\u2019daki militanlar i\u00e7in bir ge\u00e7i\u015f noktas\u0131 oldu\u011funu bir kez daha hat\u0131rlatt\u0131 ama T\u00fcrk yetkililer, istihbarat payla\u015f\u0131m\u0131n\u0131 yeterince h\u0131zl\u0131 ve etkili bir \u015fekilde yapmad\u0131klar\u0131 i\u00e7in \u0130ngiliz makamlar\u0131n\u0131 ele\u015ftirerek kar\u015f\u0131l\u0131k verdiler.<\/p>\n