{"id":29559,"date":"2019-09-16T22:35:57","date_gmt":"2019-09-16T22:35:57","guid":{"rendered":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/?p=29559"},"modified":"2019-09-16T22:35:57","modified_gmt":"2019-09-16T22:35:57","slug":"orta-doguyu-krizin-esigine-getiren-bir-diger-vekalet-savasi","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/tr\/orta-doguyu-krizin-esigine-getiren-bir-diger-vekalet-savasi\/","title":{"rendered":"Orta Do\u011fu\u2019yu krizin e\u015fi\u011fine getiren bir di\u011fer vekalet sava\u015f\u0131"},"content":{"rendered":"

\"\"<\/p>\n

Suriye\u2019yi alt\u00fcst eden vekalet sava\u015flar\u0131n\u0131n \u00fc\u00e7 \u00f6nde gelen \u00a0oyuncusu Rusya, Iran ve T\u00fcrkiye\u2019nin\u00a0 liderleri Ankara\u2019da \u00a0sava\u015f\u0131 sona erdirmenin yollar\u0131n\u0131 tart\u0131\u015fmak \u00fczere biraraya geldi\u011fi saatlerde, bir ba\u015fka vekalet sava\u015f\u0131n\u0131n tehlikeli sonu\u00e7lar\u0131 y\u00fcz\u00fcst\u00fcne \u00e7\u0131k\u0131yordu.<\/p>\n

\u0130ki g\u00fcn \u00f6nce, insans\u0131z hava ara\u00e7lar\u0131 ya da f\u00fczelerle Suudi Arabistan\u2019\u0131n iki canal\u0131c\u0131 \u00f6nemdeki petrol tesisine d\u00fczenlenen sald\u0131r\u0131lar, Orta Do\u011fu\u2019yu, bir kez daha diken \u00fcst\u00fcne oturttu.<\/p>\n

Suudi Arabistan\u2019\u0131n enerji altyap\u0131s\u0131n\u0131n kilit noktalar\u0131n\u0131 olu\u015fturan Anqaid petrol i\u015fleme tesisi ve Khurais petrol sahas\u0131n\u0131n Cumartesi g\u00fcn\u00fc vurulmas\u0131 ard\u0131ndan, haftan\u0131n ilk i\u015f g\u00fcn\u00fc piyasalar alt\u00fcst oldu. Petrol fiyatlar\u0131 h\u0131zla y\u00fckseldi. Hisse senetleri de\u011fer kaybetti. Enerji \u00fcreticisi \u00fclkelerin para birimleri de\u011fer kazan\u0131rken, petrol ithal eden \u00fclkelerin paralar\u0131 d\u00fc\u015f\u00fc\u015fe ge\u00e7ti.\u00a0 T\u00fcrk liras\u0131, dolar kar\u015f\u0131s\u0131nda y\u00fczde bire yak\u0131n de\u011fer kaybetti.<\/p>\n

Daha da \u00f6nemlisi, \u0130ran ve Amerika Birle\u015fik Devletleri aras\u0131nda y\u0131llard\u0131r \u00a0s\u00fcregelen gerginlik had safhaya \u00e7\u0131k\u0131nca, zaten \u00e7alkant\u0131l\u0131 olan b\u00f6lgede istikrars\u0131zl\u0131k tehlikesi iyice b\u00fcy\u00fcd\u00fc.<\/p>\n

Sald\u0131r\u0131lar\u0131n sorumlulu\u011funu, \u0130ran\u2019\u0131n Yemen\u2019deki m\u00fcttefi\u011fi \u015eii Husi kuvvetleri \u00fcstlendi. Suudi Arabistan\u2019a kar\u015f\u0131 sava\u015f\u0131nda Husilere silah ve para deste\u011fi veren \u0130ran\u2019\u0131n sald\u0131r\u0131lar\u0131n as\u0131l sorumlusu olarak su\u00e7lanmas\u0131 da bu y\u00fczden pek s\u00fcrpriz olmad\u0131.<\/p>\n

\u0130ran su\u00e7lamay\u0131 sert bir dille reddetti. Suudi Arabistan ise, kulan\u0131lan silahlar\u0131n \u0130ran yap\u0131m\u0131 oldu\u011funun belirlendi\u011fini s\u00f6ylese de \u0130ran\u2019\u0131 do\u011frudan su\u00e7lamaktan ka\u00e7\u0131nd\u0131. Buna ra\u011fmen, Amerika Birle\u015fik Devletleri D\u0131\u015fi\u015fleri Bakan\u0131 Mike Pompeo, as\u0131l sorumlunun ku\u015fkuya yer b\u0131rakmayacak \u015fekilde \u0130ran oldu\u011funu ba\u015ftan ilan etti.<\/p>\n

Birle\u015fmi\u015f M\u0130lletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, taraflar\u0131 gerginli\u011fi t\u0131rmand\u0131rmamaya \u00e7a\u011f\u0131rd\u0131 Rusya, kan\u0131t olmadan ithamda bulunulmamas\u0131 gerekti\u011fini s\u00f6yleyerek, misilleme tehditlerini k\u0131nad\u0131. \u00c7in Halk Cumhuriyeti, kesin kan\u0131t olmadan yarg\u0131ya var\u0131lmamas\u0131 uyar\u0131s\u0131 yapt\u0131. Avrupa Birli\u011fi en \u00fcst d\u00fczeyde ihtiyat ve gerginli\u011fin azalt\u0131lmas\u0131n\u0131 istedi. Birle\u015fmi\u015f Milletler G\u00fcvenlik Konseyinde konu\u015fan \u0130ngiltere Daimi Temsilcisi B\u00fcy\u00fckel\u00e7i Karen Pierce, ara\u015ft\u0131rmalar\u0131n\u0131n hala s\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc ve sorumlular\u0131n belirlenmesi i\u00e7in \u00e7al\u0131\u015f\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6yleyerek, \u201cTespit eder etmez, sa\u011fduyulu bir tav\u0131rla nas\u0131l tepki g\u00f6sterece\u011fimizi isti\u015fare edece\u011fiz. Bu korkun\u00e7 sald\u0131r\u0131lara uluslararas\u0131 d\u00fczeyde ortak bir yan\u0131t verebilmeyi umuyoruz\u201ddedi.<\/p>\n

Gelgelelim, azami ihtiyat \u00e7a\u011fr\u0131s\u0131, \u0130ran ve Amerika Birle\u015fik Devletleri\u2019nde pek kar\u015f\u0131l\u0131k bulmu\u015fa benzemiyor.<\/p>\n

Ba\u015fkan Trump, her krizde tekrarlad\u0131\u011f\u0131 \u2018silahlar dolu, hedefe kilitlendik, bekliyoruz\u2019 tehdidini yineleyip, \u0130ranl\u0131lar da \u2018sava\u015fa zaten haz\u0131r olduklar\u0131n\u0131\u2019 ilan edince, ister istemez \u2018Orta Do\u011fu yeniden d\u00fcnyan\u0131n sava\u015f alan\u0131 m\u0131 oluyor\u2019 sorusu ortaya at\u0131ld\u0131.<\/p>\n

Va\u015fington\u2019da politikalar\u0131 \u00f6ng\u00f6r\u00fclemez ve istikrars\u0131z bir ba\u015fkan, Suudi Arabistan\u2019da uluslararas\u0131 hukuku hi\u00e7e sayan, hesap vermez bir veliaht prens ve \u0130ran\u2019da da \u2018dava\u2019 pe\u015finde ko\u015fan sald\u0131rgan bir rejim oldu\u011fu s\u00fcrece, endi\u015felenmekte haks\u0131z say\u0131lmay\u0131z.<\/p>\n

B\u00f6lgedeki gerginli\u011fin tehlikeli boyutlara ula\u015fmas\u0131, T\u00fcrkiye\u2019yi de zora sokacak.<\/p>\n

Yan\u0131ba\u015f\u0131nda bir \u00e7at\u0131\u015fma olas\u0131l\u0131\u011f\u0131na ek olarak, petrol fiyatlar\u0131n\u0131n y\u00fckselmesi, enerjide tamamen d\u0131\u015fa ba\u011f\u0131ml\u0131 T\u00fcrkiye i\u00e7in a\u011f\u0131r sonu\u00e7lar do\u011furur.<\/p>\n

T\u00fcrkiye\u2019nin gerginli\u011fin taraf\u0131 olan \u00fclkelerin herbiriyle karma\u015f\u0131k ve sorunlu ili\u015fkileri var.<\/p>\n

Suudi Arabistan\u2019la \u0130slam d\u00fcnyas\u0131n\u0131n liderli\u011fi konusundaki rekabetin yan\u0131s\u0131ra,\u00a0 Cemal Ka\u015f\u0131k\u00e7\u0131\u2019n\u0131n \u0130stanbul\u2019da Suudi Arabistan konsoloslu\u011funda \u00f6ld\u00fcr\u00fclmesinin yola\u00e7t\u0131\u011f\u0131 kriz s\u00fcr\u00fcyor.<\/p>\n

NATO m\u00fcttefiki Amerika Birle\u015fik Devletleri ile ili\u015fkileri, son y\u0131llarda jeopolitik bir cambazl\u0131k g\u00f6sterisine d\u00f6n\u00fc\u015fm\u00fc\u015f durumda.<\/p>\n

\u0130ran\u2019la ise, Suriye\u2019deki vekalet sava\u015flar\u0131nda kar\u015f\u0131 kamplarda yeralan T\u00fcrkiye, kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131k gere\u011fi, ili\u015fkileri dostane tutmak zorunda. Uluslararas\u0131 yapt\u0131r\u0131mlar\u0131n alt\u0131nda ezilen \u0130ran, d\u0131\u015f ticaretinde T\u00fcrkiye\u2019ye, T\u00fcrkiye ise do\u011fal gaz ihtiyac\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lamada \u0130ran\u2019a muhta\u00e7.<\/p>\n

Her iki \u00fclke de tarihsel olarak birbirine rakip g\u00f6r\u00fcnse de, ortak noktalar\u0131 pek \u00e7ok. En ba\u015fta da b\u00f6lgede ve d\u00fcnyadaki n\u00fcfuzlar\u0131n\u0131 abartmaya ve d\u0131\u015f politikalar\u0131nda yanl\u0131\u015f hesaplar yapmaya e\u011filimliler.<\/p>\n

B\u00f6lgesel krizlerde ve vekalet sava\u015flar\u0131nda daha \u00f6nce de oldu\u011fu gibi, bu defa da bu krizin kazanan\u0131, Rusya devlet ba\u015fkan\u0131 Viladimir Putin.<\/p>\n

Ankara\u2019da Cumhurba\u015fkanlar\u0131 Ruhani ve Erdo\u011fan ile \u00fc\u00e7l\u00fc g\u00f6r\u00fc\u015fmesi ard\u0131ndan d\u00fczenlenen bas\u0131n toplant\u0131s\u0131nda, Suudi Arabistan\u2019\u0131n, devasa harcamalar\u0131na ve en son model savunma sistemlerine ra\u011fmen, petrol tesislerini koruyamam\u0131\u015f olmas\u0131na m\u00fcstehzi bir ifadeyle dikkat \u00e7ekti ve Suudi Arabistan\u2019a teklifte bulundu: \u201c \u0130ran\u2019a satt\u0131\u011f\u0131m\u0131z S-300 , T\u00fcrkiye\u2019ye verdi\u011fimiz S-400 Rus savunma sistemlerinden size de verelim\u201d.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Suriye\u2019yi alt\u00fcst eden vekalet sava\u015flar\u0131n\u0131n \u00fc\u00e7 \u00f6nde gelen \u00a0oyuncusu Rusya, Iran ve T\u00fcrkiye\u2019nin\u00a0 liderleri Ankara\u2019da \u00a0sava\u015f\u0131 sona erdirmenin yollar\u0131n\u0131 tart\u0131\u015fmak \u00fczere biraraya geldi\u011fi saatlerde, bir ba\u015fka vekalet sava\u015f\u0131n\u0131n tehlikeli sonu\u00e7lar\u0131 y\u00fcz\u00fcst\u00fcne \u00e7\u0131k\u0131yordu. \u0130ki g\u00fcn \u00f6nce, insans\u0131z hava ara\u00e7lar\u0131 ya da f\u00fczelerle Suudi Arabistan\u2019\u0131n iki canal\u0131c\u0131 \u00f6nemdeki petrol tesisine d\u00fczenlenen sald\u0131r\u0131lar, Orta Do\u011fu\u2019yu, bir kez daha […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[1],"tags":[40,41,45,39],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/29559"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=29559"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/29559\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":29562,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/29559\/revisions\/29562"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=29559"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=29559"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=29559"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}