{"id":29615,"date":"2019-11-17T21:24:09","date_gmt":"2019-11-17T21:24:09","guid":{"rendered":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/?p=29615"},"modified":"2019-11-17T21:24:09","modified_gmt":"2019-11-17T21:24:09","slug":"uluslarasiri-tehdit-haline-gelen-yalan-haber-ve-carpitilmis-bilgi-operasyonlari","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/tr\/uluslarasiri-tehdit-haline-gelen-yalan-haber-ve-carpitilmis-bilgi-operasyonlari\/","title":{"rendered":"Uluslara\u015f\u0131r\u0131 tehdit haline gelen yalan haber ve \u00e7arp\u0131t\u0131lm\u0131\u015f bilgi operasyonlar\u0131"},"content":{"rendered":"

\"\"<\/strong><\/p>\n

Propoganda ama\u00e7l\u0131 yalan haber sava\u015f\u0131nda \u00fcst\u00fcn taraf kim sizce?<\/p>\n

Sorunun yan\u0131t\u0131, son bir ka\u00e7 y\u0131l i\u00e7inde Amerika Birle\u015fik Devletleri, \u0130ngiltere ve T\u00fcrkiye\u2019de s\u00fcr\u00fcp giden siyasi tart\u0131\u015fmalarda en s\u0131k boy g\u00f6steren \u00fclkenin hangisi oldu\u011funda.<\/p>\n

\u0130ki y\u0131ldan uzun s\u00fcredir Donald Trump y\u00f6netimindeki Beyaz Saray\u2019da patlak veren f\u0131rt\u0131nalar\u0131n hepsinin merkezinde Rusya var.<\/p>\n

Robert Mueller raporunda teyid edilen 2016 se\u00e7imine m\u00fcdahaleden, halihaz\u0131rda devam eden Trump\u2019\u0131n Ukrayna politikas\u0131ndaki us\u00fcls\u00fczl\u00fck iddialar\u0131na kadar hemen her skandalda Rusya\u2019n\u0131n propaganda ve yalan haber yayma faaliyetlerinin etkisi tart\u0131\u015fmalar\u0131n odak noktas\u0131nda.<\/p>\n

Keza, \u0130ngiltere\u2019de de, 12 Aral\u0131k genel se\u00e7imine yakla\u015f\u0131l\u0131rken, kampanyan\u0131n temel konular\u0131ndan biri, Avrupa Birli\u011fi\u2019nden \u00e7\u0131kma karar\u0131n\u0131n verildi\u011fi 2016 Brexit referandumunda Rusya\u2019n\u0131n oynad\u0131\u011f\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclen rol.<\/p>\n

Partileraras\u0131 \u0130stihbarat ve G\u00fcvenlik Komisyonu\u2019nun bir y\u0131ldan uzun s\u00fcredir Rusya\u2019n\u0131n \u0130ngiltere\u2019deki siyasi s\u00fcre\u00e7 \u00fczerindeki etkisini ara\u015ft\u0131rarak \u00a0haz\u0131rlad\u0131\u011f\u0131 rapor, g\u00fcvenlik kurumlar\u0131n\u0131n onay\u0131na ve team\u00fcllere ra\u011fmen Boris Johnson h\u00fck\u00fcmeti taraf\u0131ndan rafa kald\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in kampanyan\u0131n en tart\u0131\u015fmal\u0131 konular\u0131ndan biri haline geldi.<\/p>\n

H\u00fck\u00fcmetin se\u00e7imden \u00f6nce raporu a\u00e7\u0131klamay\u0131 reddetmesi, \u0130ngiltere kamuoyundan gizlenmek istenen bilgiler i\u00e7erdi\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fcr\u00fcyor.<\/p>\n

\u015eu ana kadar s\u0131zan bilgiler, Ba\u015fbakan Johnson\u2019un endi\u015felerinin sadece i\u00e7 politika ile s\u0131n\u0131rl\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131na, raporda dile getirilenlerin diplomatik a\u00e7\u0131dan da s\u0131k\u0131nt\u0131 yaratabilece\u011fine i\u015faret ediyor. \u00d6n\u00fcm\u00fczdeki ay ba\u015f\u0131nda Londra yak\u0131nlar\u0131nda d\u00fczenlenecek olan NATO doruk toplant\u0131s\u0131 \u00f6ncesinde h\u00fck\u00fcmetin raporu \u00f6rtbast etmek istedi\u011fi kan\u0131s\u0131 yayg\u0131n.<\/p>\n

The Sunday Times<\/a> gazetesine g\u00f6re, raporda, Rusya\u2019n\u0131n Brexit referandumuna m\u00fcdahale etti\u011fi ancak etkisinin boyutlar\u0131n\u0131n belirsiz oldu\u011fu dile getirilmekte. Gazete, Kremlin\u2019in denetimindeki RT, Sputnik gibi yay\u0131n organlar\u0131n\u0131n ve sosyal medya kanallar\u0131n\u0131n faaliyetlerine ek olarak \u0130ngiliz siyaset \u00e7evrelerinde, i\u015f d\u00fcnyas\u0131nda ve medyada Rusya etkisinin ara\u015ft\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 da belirtiyor.<\/p>\n

\u0130stihbarat ve G\u00fcvenlik Komisyonu\u2019nun raporunun genel se\u00e7im \u00f6ncesinde yay\u0131nlanmas\u0131 i\u00e7in h\u00fck\u00fcmet \u00fczerinde yo\u011fun bir bask\u0131 var. Komisyonun iki eski ba\u015fkan\u0131, tan\u0131nm\u0131\u015f siyaset\u00e7iler Sir Malcom Rifkind ve Dominic Grieve bu y\u00f6nde a\u00e7\u0131klamalar yapt\u0131lar. Ana muhalefet \u0130\u015f\u00e7i Partisi de raporun yay\u0131nlanmas\u0131 \u00e7a\u011fr\u0131s\u0131nda bulundu.<\/p>\n

Ara\u015ft\u0131rmac\u0131 gazeteciler \u00f6rg\u00fct\u00fc The Bureau of Investigative Journalism<\/a> se\u00e7imden \u00f6nce kamuoyunun bilgilendirilmesi talebiyle mahkemeye ba\u015fvuracak.<\/p>\n

Londra\u2019da Rus ajanlar taraf\u0131ndan zehirlenerek \u00f6ld\u00fcr\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc belirlenen Alexander Litvinenko\u2019nun dul e\u015fi Marina Litvinenko da benzer bir yasal i\u015flem ba\u015flatmay\u0131 planl\u0131yor. Ancak h\u00fck\u00fcmet, raporu se\u00e7imden \u00f6nce a\u00e7\u0131klamayaca\u011f\u0131n\u0131 tekrarlad\u0131.<\/p>\n

Bu arada, Londra\u2019daki akademi kurumlar\u0131nda, d\u00fc\u015f\u00fcnce kurulu\u015flar\u0131 ve medyada Rusya\u2019n\u0131n yan\u0131lt\u0131c\u0131 haber operasyonlar\u0131 ve bilgi sava\u015flar\u0131 alan\u0131ndaki faaliyetleri giderek daha fazla mercek alt\u0131na al\u0131nmakta.<\/p>\n

Ge\u00e7ti\u011fimiz hafta Kraliyet Uluslararas\u0131 \u0130li\u015fkiler Enstit\u00fcs\u00fc Chatham House\u2019da d\u00fczenlenen bir toplant\u0131da,<\/p>\n

\u201cThe Russian Understanding of War<\/a>\u201d (Rusya sava\u015ftan ne anl\u0131yor) adl\u0131 yeni bir kitab\u0131n yazar\u0131 \u0130sve\u00e7li akademisyen Oscar Jonsson, \u00a0Moskova\u2019da askeri ve siyasi \u00e7evrelerin konuya yakla\u015f\u0131m\u0131n\u0131 inceleyen kapsaml\u0131 bir konu\u015fma yapt\u0131.<\/p>\n

Jonsson Rusya\u2019n\u0131n sava\u015f kavram\u0131na bak\u0131\u015f a\u00e7\u0131s\u0131n\u0131n son y\u0131llarda de\u011fi\u015fti\u011fini, sava\u015f ile bar\u0131\u015f aras\u0131ndaki \u00e7izginin giderek mu\u011flakla\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6yledi. Jonsson\u2019a g\u00f6re, Ruslar art\u0131k askeri olmayan, propaganda ve yan\u0131lt\u0131c\u0131 bilgi yaymak gibi y\u00f6ntemleri, askeri metodlardan daha etkili buluyor. \u201cRuslar\u0131n \u00e7at\u0131\u015fma anlay\u0131\u015flar\u0131 zaten daha farkl\u0131yd\u0131. Yumu\u015fak g\u00fc\u00e7ten anlad\u0131klar\u0131 ise bizimkinden \u00e7ok daha de\u011fi\u015fik\u201d diyor.<\/p>\n

Oscar Jonsson, 2014 Ukrayna Devriminden sonra Rusya\u2019n\u0131n bilgi sava\u015flar\u0131na a\u011f\u0131rl\u0131k verdi\u011fini ve bunu t\u00fcm d\u00fcnyaya yayd\u0131\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnen tek ki\u015fi de degil.<\/p>\n

Bu y\u0131l ba\u015f\u0131nda, yalan ve yan\u0131lt\u0131c\u0131 haberin, demokratik rejimleri zay\u0131flatmak i\u00e7in etkili bir ara\u00e7 haline geldi\u011fi ger\u00e7e\u011fini \u00f6rnekleriyle dile getiren bir raporda<\/a>, Avrupa parlamentosu da benzer uyar\u0131larda bulunmu\u015ftu.<\/p>\n

Avrupa Parlamentosu\u2019nun tavsiyelerinin ba\u015f\u0131nda, yan\u0131lt\u0131c\u0131 haber ve propogandaya kar\u015f\u0131 koyabilmek i\u00e7in vatanda\u015flar\u0131n dijital okur-yazarl\u0131\u011f\u0131n\u0131n art\u0131r\u0131lmas\u0131 geliyordu.<\/p>\n

Bu, Rus medya kanallar\u0131n\u0131n Kremlin\u2019in d\u0131\u015f politika hedefleri i\u00e7in bariz ara\u00e7 olarak kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131 T\u00fcrkiye gibi \u00fclkelerde acil bir gereksinim.<\/p>\n

Ba\u011f\u0131ms\u0131z medyan\u0131n susturuldu\u011fu, ifade \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcn ve ara\u015ft\u0131rmac\u0131 gazetecili\u011fin k\u0131s\u0131tl\u0131 oldu\u011fu bir ortamda, kas\u0131tl\u0131 olarak yalan haber yaymak \u00e7ok daha kolay.<\/p>\n

En son \u00f6rne\u011fini, Suriye\u2019de h\u00fck\u00fcmet kuvvetlerinin ve Rusya\u2019n\u0131n sald\u0131r\u0131lar\u0131na hedef olan b\u00f6lgelerde sivil savunma g\u00fcc\u00fc olarak faaliyet g\u00f6steren Beyaz Mi\u011fferler\u2019in kurucular\u0131ndan \u00a0\u0130ngiliz vatanda\u015f\u0131 James Gustaf Edward Le Mesurier<\/a> \u2018\u0131n ge\u00e7en hafta \u0130stanbul\u2019da \u00f6l\u00fc bulunmas\u0131 ard\u0131ndan yay\u0131nlanan haberlerde g\u00f6rd\u00fck.<\/p>\n

Le Mesurier, uzun s\u00fcredir Rusya\u2019n\u0131n ve Esat rejiminin yalan haber operasyonunun hedefindeydi. \u00d6lmeden g\u00fcnler \u00f6nce de Rusya D\u0131\u015fi\u015fleri Bakanl\u0131\u011f\u0131 s\u00f6zc\u00fcs\u00fc taraf\u0131ndan ajan ilan edilmi\u015fti.<\/p>\n

Emekli asker Le Mesurier\u2019in istahbarat ba\u011flant\u0131s\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131 \u0130ngiltere yetkilileri ve \u00fclkenin Birle\u015fmi\u015f Milletler B\u00fcy\u00fckel\u00e7isi taraf\u0131ndan kesin bir dille a\u00e7\u0131klanmas\u0131na ra\u011fmen, T\u00fcrkiye\u2019de bu konuyu yazan, konu\u015fan gazeteci ve yorumcular\u0131n hemen hepsi, Rusya ve Suriye propogandas\u0131n\u0131 tekrarlad\u0131. Ba\u011f\u0131ms\u0131z bir ara\u015ft\u0131rmada bulunmad\u0131, sorgulamad\u0131.<\/p>\n

Yalan ve yan\u0131lt\u0131c\u0131 haber yayan odaklar\u0131n amac\u0131, \u015f\u00fcphe yaratmak, kutupla\u015ft\u0131rmay\u0131 art\u0131rmak.<\/p>\n

T\u00fcrkiye \u00f6rne\u011finde fazla \u00e7aba g\u00f6stermeleri gerekmiyor. \u00c7\u00fcnk\u00fc, Rusya, d\u00fcnyan\u0131n her yerinde yan\u0131lt\u0131c\u0131 haber operasyonlar\u0131n\u0131n duayeni olabilir. Ama T\u00fcrkiye\u2019nin komplo teorisyenleriyle onlar bile yar\u0131\u015famaz.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Propoganda ama\u00e7l\u0131 yalan haber sava\u015f\u0131nda \u00fcst\u00fcn taraf kim sizce? Sorunun yan\u0131t\u0131, son bir ka\u00e7 y\u0131l i\u00e7inde Amerika Birle\u015fik Devletleri, \u0130ngiltere ve T\u00fcrkiye\u2019de s\u00fcr\u00fcp giden siyasi tart\u0131\u015fmalarda en s\u0131k boy g\u00f6steren \u00fclkenin hangisi oldu\u011funda. \u0130ki y\u0131ldan uzun s\u00fcredir Donald Trump y\u00f6netimindeki Beyaz Saray\u2019da patlak veren f\u0131rt\u0131nalar\u0131n hepsinin merkezinde Rusya var. Robert Mueller raporunda teyid edilen 2016 […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[1],"tags":[70,36,35,65,56,29,48,66,58,69],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/29615"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=29615"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/29615\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":29616,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/29615\/revisions\/29616"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=29615"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=29615"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=29615"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}