{"id":675,"date":"2014-05-06T21:59:02","date_gmt":"2014-05-06T21:59:02","guid":{"rendered":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/uncategorized-tr\/what-is-behind-the-campaign-to-turn-hagia-sophia-into-a-mosque-2\/"},"modified":"2014-05-06T22:05:28","modified_gmt":"2014-05-06T22:05:28","slug":"what-is-behind-the-campaign-to-turn-hagia-sophia-into-a-mosque","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/tr\/what-is-behind-the-campaign-to-turn-hagia-sophia-into-a-mosque\/","title":{"rendered":"Ayasofya\u2019y\u0131 Camiye \u00c7evirme Kampanyas\u0131n\u0131n Ard\u0131nda Neler Var?"},"content":{"rendered":"

 <\/p>\n

\u00dclkenin y\u00f6n\u00fcn\u00fc belirleyen ana g\u00fcc\u00fcn siyasi \u0130slam haline geldi\u011fi T\u00fcrkiye\u2019de, k\u00fclt\u00fcrel miras da siyasetin etki alan\u0131 i\u00e7inde.<\/p>\n

Nice b\u00fcy\u00fck uygarl\u0131\u011fa, k\u00fclt\u00fcre ve dine be\u015fik olmu\u015f topraklarda, bug\u00fcn\u00fcn \u00f6nde gelen siyaset\u00e7ilerinin kaba milliyet\u00e7ili\u011fi ve tek din s\u00f6ylemi, \u00f6zellikle i\u00e7 karart\u0131c\u0131 .<\/p>\n

\u0130stanbul\u2019un en eski tarihi an\u0131tlar\u0131ndan Ayasofya\u2019n\u0131n m\u00fczeden yeniden camiye \u00e7evrilmesi\u00a0 i\u00e7in canland\u0131r\u0131lan kampanya, ba\u015far\u0131l\u0131 olmas\u0131 durumunda,\u00a0 devlet eliyle ger\u00e7ekle\u015ftirilecek k\u00fclt\u00fcrel vandalizmden ba\u015fka bir \u015fey de\u011fildir.<\/p>\n

Temellerini Bizans \u0130mparatoru B\u00fcy\u00fck J\u00fcstinyen\u2019in\u00a0 att\u0131\u011f\u0131 Ayasofya, ya da Yunanca ad\u0131yla \u2018\u0130lahi Bilgelik\u2019 katedrali, Hristiyan d\u00fcnyas\u0131n\u0131n en \u00f6nemli mabedlerinden biri. Yang\u0131nlardan, depremlerden ve sava\u015flardan \u00e7\u0131k\u0131p, 1500 y\u0131ld\u0131r kentin sil\u00fcetini belirleyen Ayasofya, \u0130stanbul\u2019un ve T\u00fcrkiye\u2019nin en \u00f6nemli an\u0131tlar\u0131n\u0131n ba\u015f\u0131nda geliyor.<\/p>\n

Fatih Sultan Mehmed\u2019in 1453 y\u0131l\u0131nda \u0130stanbul\u2019u fethiyle, Hristiyan d\u00fcnyas\u0131n\u0131n bu b\u00fcy\u00fck sembol\u00fc, \u0130slam\u0131n zaferinin simgesi haline geldi.\u00a0 Hristiyan imgelerinin \u00fcst\u00fc kapat\u0131ld\u0131, kiliseye minareler eklendi.\u00a0 Onu izleyen be\u015f y\u00fczy\u0131l boyunca Ayasofya, \u0130stanbul\u2019un en b\u00fcy\u00fck ve \u00f6nemli camisi oldu.<\/p>\n

1935 y\u0131l\u0131nda, modern T\u00fcrkiye\u2019nin di\u011fer kurum ve binalar\u0131 gibi, Ayasofya da laikle\u015ftirildi, m\u00fczeye d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcr\u00fcld\u00fc.\u00a0 Kilisenin baz\u0131 orijinal unsurlar\u0131 restore edildi ama sonradan eklenen\u00a0 Osmanl\u0131 sanat eserleri\u00a0 korundu. O g\u00fcn bug\u00fcnd\u00fcr s\u00fcrmekte olan faaliyetler, restorasyondan \u00e7ok binan\u0131n ayakta tutulmas\u0131 ve bak\u0131m\u0131n\u0131n sa\u011flanmas\u0131na y\u00f6nelik oldu.<\/p>\n

T\u00fcrkiye\u2019nin ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131k sava\u015f\u0131 \u00f6nderi ve ilk cumhurba\u015fkan\u0131 Mustafa Kemal Atat\u00fcrk, Ayasofya\u2019y\u0131 m\u00fcze yapma karar\u0131n\u0131 ilan ederken, \u2018Ayasofya, b\u00fct\u00fcn ugarl\u0131klar i\u00e7in bir an\u0131t olmal\u0131\u2019 demi\u015fti.<\/p>\n

Her y\u0131l Ayasofya\u2019y\u0131 ziyaret eden miyonlarca turist ve T\u00fcrkiye vatanda\u015f\u0131 i\u00e7in de, son\u00a0 70 y\u0131l i\u00e7inde b\u00f6yle olageldi. Fakat Ayasofya, milliyet\u00e7ilerin bir k\u0131sm\u0131 ve \u0130slamc\u0131lar\u0131n hemen t\u00fcm\u00fc a\u00e7\u0131s\u0131ndan hep tart\u0131\u015fmal\u0131 bir konuydu.\u00a0 Zaman zaman ve \u00f6zellikle de se\u00e7imler \u00f6ncesinde Ayasofya\u2019y\u0131\u00a0 M\u00fcsl\u00fcmanlar\u0131n ibadetine yeniden a\u00e7ma arzular\u0131n\u0131n\u00a0 y\u00fcksek sesle dile getirildi\u011fine tan\u0131k olduk.<\/p>\n

Son zamanlarda,\u00a0 ba\u015fbakan yard\u0131mc\u0131s\u0131 B\u00fclent Ar\u0131n\u00e7 bu konuda deme\u00e7ler verdi.\u00a0 Eskiden cami olan binalar\u0131n ge\u00e7mi\u015fte m\u00fczeye \u00e7evrildi\u011finden ama yeni T\u00fcrkiye\u2019de art\u0131k bunun kabul g\u00f6rmeyece\u011finden s\u00f6zetti. \u0130znik ve Trabzon\u2019da Ayasofya diye an\u0131lan ik eski kilisenin camiye \u00e7evrilmesinden duydu\u011fu memnuniyeti dile getirirken de\u00a0 \u2018Bu mahsun Ayasofya’ya bak\u0131yoruz, in\u015fallah g\u00fclece\u011fi g\u00fcnlerin yak\u0131n olmas\u0131n\u0131 Allah’tan diliyoruz\u2019 diye konu\u015ftu.<\/p>\n

Ayasofya\u2019n\u0131n ibadete a\u00e7\u0131lmas\u0131, camiye \u00e7evrilmesi T\u00fcrkiye\u2019deki \u0130slamc\u0131lar\u0131n ortak emellerinden biri. Pensilvanya\u2019da ya\u015fayan ve h\u00fck\u00fcmete son zamanlarda ters d\u00fc\u015fen Fethullah G\u00fclen de Ayasofya\u2019n\u0131n cami yap\u0131lmas\u0131n\u0131 istedi\u011fi bilinen bir di\u011fer \u0130slamc\u0131 lider. Ayasofya\u2019n\u0131n M\u00fcsl\u00fcmanlara a\u00e7\u0131lmas\u0131 istemiyle Parlamento ba\u015fkanl\u0131\u011f\u0131na sunulan en son \u00f6nergenin sahibi milletvekili de G\u00fclen\u2019e yak\u0131nl\u0131\u011f\u0131yla bilinen bir siyaset\u00e7i.<\/p>\n

H\u00fck\u00fcmetin \u00f6nergeye ilk tepkisi ihtiyatl\u0131 oldu. Ayasofya\u2019n\u0131n m\u00fcze stat\u00fcs\u00fcne son verilmesinin \u015fu anda g\u00fcndemlerinde olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6ylediler. Ancak h\u00fck\u00fcmet yanl\u0131s\u0131 baz\u0131 k\u00f6\u015fe yazarlar\u0131 \u2018G\u00fclen taraf\u0131ndan geldi diye do\u011fru ve hay\u0131rl\u0131 bir ad\u0131m\u0131n geri \u00e7evrilmemesi gerekti\u011fini\u2019 savundular.<\/p>\n

Adalet ve Kalk\u0131nma Partisi h\u00fck\u00fcmeti, bu t\u00fcr bir ad\u0131m\u0131n yola\u00e7aca\u011f\u0131 sert uluslararas\u0131 tepkinin fark\u0131nda. Ancak cumhurba\u015fkanl\u0131\u011f\u0131 se\u00e7imlerinin hemen \u00f6ncesinde, aday olaca\u011f\u0131na kesin g\u00f6zle bak\u0131lan ba\u015fbakan Erdo\u011fan\u2019\u0131n bunu, almaya de\u011fer bir risk olarak g\u00f6rmesi de m\u00fcmk\u00fcn. Her halukarda, Ayasofya konusunun \u00f6n\u00fcm\u00fczdeki g\u00fcnlerde g\u00fcndemi me\u015fgul edece\u011fi anla\u015f\u0131l\u0131yor.\u00a0\u00a0 Radikal\u00a0 gazetesinde yay\u0131nlanan bir habere g\u00f6re, iktidar partisi bu ay\u0131n sonlar\u0131nda, \u0130stanbul\u2019un fethinin y\u0131ld\u00f6n\u00fcm\u00fc etkinliklerinin bir par\u00e7as\u0131 olarak Ayasofya\u2019da \u00f6zel bir dini t\u00f6ren d\u00fczenlemeyi planl\u0131yor. Ba\u015fbakan Erdo\u011fan\u2019\u0131n da di\u011fer \u0130slam \u00fclkelerinin liderleriyle birlikte Ayasofya\u2019da namaz k\u0131laca\u011f\u0131ndan s\u00f6zediliyor.<\/p>\n

Umar\u0131m bu namaz niyeti,\u00a0 ba\u015fbakan\u0131n daha \u00f6nce dile getirdi\u011fi \u015eam\u2019da Emevi Camiinde namaz k\u0131lma plan\u0131nda oldu\u011fu gibi T\u00fcrkiye\u2019nin uluslararas\u0131 sayg\u0131nl\u0131\u011f\u0131na darbe vurucu bir plana d\u00f6n\u00fc\u015fmez.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

  \u00dclkenin y\u00f6n\u00fcn\u00fc belirleyen ana g\u00fcc\u00fcn siyasi \u0130slam haline geldi\u011fi T\u00fcrkiye\u2019de, k\u00fclt\u00fcrel miras da siyasetin etki alan\u0131 i\u00e7inde. Nice b\u00fcy\u00fck uygarl\u0131\u011fa, k\u00fclt\u00fcre ve dine be\u015fik olmu\u015f topraklarda, bug\u00fcn\u00fcn \u00f6nde gelen siyaset\u00e7ilerinin kaba milliyet\u00e7ili\u011fi ve tek din s\u00f6ylemi, \u00f6zellikle i\u00e7 karart\u0131c\u0131 . \u0130stanbul\u2019un en eski tarihi an\u0131tlar\u0131ndan Ayasofya\u2019n\u0131n m\u00fczeden yeniden camiye \u00e7evrilmesi\u00a0 i\u00e7in canland\u0131r\u0131lan kampanya, ba\u015far\u0131l\u0131 […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[1],"tags":[4],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/675"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=675"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/675\/revisions"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=675"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=675"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=675"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}