{"id":739,"date":"2014-06-10T01:08:06","date_gmt":"2014-06-10T01:08:06","guid":{"rendered":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/uncategorized-tr\/political-interference-in-science-getting-worse-in-turkey-2\/"},"modified":"2014-06-10T01:10:21","modified_gmt":"2014-06-10T01:10:21","slug":"political-interference-in-science-getting-worse-in-turkey","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/tr\/political-interference-in-science-getting-worse-in-turkey\/","title":{"rendered":"T\u00fcrkiye\u2019de bilim adamlar\u0131na siyasi bask\u0131 art\u0131yor"},"content":{"rendered":"

T\u00fcrkiye\u2019de h\u00fck\u00fcmet, cumhuriyetin 100. y\u0131ld\u00f6n\u00fcm\u00fc olan 2023 y\u0131l\u0131nda en b\u00fcy\u00fck 10 ekonomi aras\u0131nda yeralmay\u0131 hedefliyor. Siyasi belirsizlik ve giderek yay\u0131lan yolsuzluklar, bu konuda iyimser olmay\u0131 g\u00fc\u00e7le\u015ftirmekte. Son zamanlarda, ayn\u0131 \u00f6l\u00e7\u00fcde dikkate de\u011fer ve olumsuz bir geli\u015fme ile daha kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yay\u0131z. Bilim ve yarat\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131 refah ve b\u00fcy\u00fcme stratejisinin k\u00f6\u015fe ta\u015flar\u0131 haline getirmek yerine, h\u00fck\u00fcmet, \u00fclkenin bilim kurumlar\u0131na m\u00fcdahaleyi ve siyasi bask\u0131y\u0131 art\u0131r\u0131yor.<\/p>\n

Son aylarda yeniden \u015fekillendirilen T\u00fcrkiye Bilimsel ve Teknolojik Ara\u015ft\u0131rma Kurumu T\u00dcB\u0130TAK, 6 Haziran\u2019da Anayasal Su\u00e7lar B\u00fcrosu Savc\u0131s\u0131na sundu\u011fu ve h\u00fck\u00fcmete yak\u0131n isimlerin s\u0131zd\u0131r\u0131lm\u0131\u015f telefon konu\u015fmalar\u0131n\u0131 i\u00e7eren kay\u0131tlar\u0131 \u2018tamamen montaj\u2019 diye niteleyen raporuyla, temel i\u015flevi h\u00fck\u00fcmetin arkas\u0131nda durmak olan kurumlar aras\u0131nda yerini ald\u0131.<\/p>\n

30 Mart yerel se\u00e7imleri \u00f6ncesinde internette yay\u0131nlanan kay\u0131tlar ve bir dizi yetkili, i\u015fadam\u0131 ve bakan \u00e7o\u00e7uklar\u0131 hakk\u0131nda ba\u015flat\u0131lan yolsuzluk soru\u015fturmalar\u0131, h\u00fck\u00fcmet taraf\u0131ndan \u2018kirli bir komplo\u2019 olarak nitelenmi\u015f ve reddedilmi\u015fti. .<\/p>\n

Polis kuvvetleri ve yarg\u0131da ger\u00e7ekle\u015ftirilen geni\u015f kapsaml\u0131 g\u00f6revden alma ve s\u00fcrg\u00fcnler, parlamentoda konunun ayd\u0131nlat\u0131lmas\u0131na y\u00f6nelik giri\u015fimlere konan engeller ve artan sans\u00fcr\u00fcn sonucunda , yolsuzluk iddialar\u0131 ana ak\u0131m medyan\u0131n g\u00fcndeminden b\u00fcy\u00fck \u00f6l\u00e7\u00fcde d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fcld\u00fc. Ancak, iddialar\u0131n ortaya att\u0131\u011f\u0131 sorular hala yan\u0131t bekliyor. Kay\u0131tlar\u0131 yapan ve s\u0131zd\u0131ranlar\u0131n ger\u00e7ek ama\u00e7lar\u0131 ku\u015fkusuz tart\u0131\u015fmal\u0131 ama kay\u0131tlar\u0131n i\u00e7eri\u011fine ili\u015fkin \u015f\u00fcpheleri giderecek ciddi bir kan\u0131t hen\u00fcz sunulamad\u0131.<\/p>\n

E\u011fer h\u00fck\u00fcmet, masumiyetini kan\u0131tlamak i\u00e7in son s\u00f6z\u00fc T\u00dcB\u0130TAK\u2019a b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorsa, bunda ba\u015far\u0131l\u0131 olamad\u0131\u011f\u0131 a\u00e7\u0131k.<\/p>\n

Kay\u0131tlar\u0131 ba\u015fka konu\u015fmalardan kesilen hecelerin biraraya getirilmesiyle olu\u015fan yeni kelimelerden olu\u015fan c\u00fcmleler diye tan\u0131mlayan raporda \u015f\u00f6yle deniyor:<\/p>\n

\u2018\u201cKonu\u015fma b\u00fct\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc sa\u011flamak i\u00e7in kelimelerin dahi par\u00e7a hecelerden olu\u015fturularak, istenen yeni kelimenin t\u00fcretilerek ortaya \u00e7\u0131kar\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ilgin\u00e7 bir uygulama ortaya konmu\u015ftur\u201d<\/p>\n

T\u00dcB\u0130TAK\u2019\u0131n raporunun ciddiyetini sorgulayanlar\u0131n ba\u015f\u0131nda, kurumdan bir sure \u00f6nce uzakla\u015ft\u0131r\u0131lan ba\u015fkan yard\u0131mc\u0131s\u0131 Dr Hasan Palaz geliyor. Palaz, \u201cRaporu haz\u0131rlayan 3 ki\u015finin de bu konuda uzmanl\u0131\u011f\u0131 yok. B\u00fcy\u00fck ihtimalle d\u0131\u015farda haz\u0131rlanan bu rapor i\u00e7erde imzalat\u0131ld\u0131. Bu hem i\u00e7eri\u011finden hem de dilinden anla\u015f\u0131l\u0131yor\u201ddiyor ve ekliyor \u2018\u201cBen bu kadar i\u015fi bilmeyen insanlara bu raporu haz\u0131rlatacaklar\u0131n\u0131 tahmin etmiyordum. Rapor \u00e7ok k\u00f6t\u00fc bir \u015fekilde haz\u0131rlanm\u0131\u015f. Raporun sonucu zaten elle tutulur de\u011fil. Dili de \u00e7ok avam bir dille yaz\u0131lm\u0131\u015f. B\u00fcy\u00fck ihtimalle d\u0131\u015farda yaz\u0131lan bu rapor i\u00e7erde imzalat\u0131ld\u0131. Zaten raporu haz\u0131rlayanlardan hi\u00e7birinin uzmanl\u0131k alan\u0131 montaj konusu de\u011fil.\u2019<\/p>\n

Ge\u00e7mi\u015fte kurum i\u00e7inde konunun uzmanlar\u0131 bulundu\u011funu hat\u0131rlatan Dr Palaz, T\u00dcB\u0130TAK\u2019ta son 3 ay i\u00e7erisinde 90\u2019\u0131 a\u015fk\u0131n \u00fcst d\u00fczey y\u00f6neticinin g\u00f6revden al\u0131nd\u0131\u011f\u0131n\u0131, 30 \u00fcst d\u00fczey y\u00f6neticinin kurumdan at\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131, alt kadrolarda da da y\u00fczlerce ki\u015finin uzakla\u015ft\u0131r\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 belirtiyor ve bir cad\u0131 av\u0131ndan s\u00f6zediyor.<\/p>\n

Bu, T\u00dcB\u0130TAK\u2019\u0131n faaliyetlerinin mercek alt\u0131na al\u0131nd\u0131\u011f\u0131 ilk olay da de\u011fil. 2009 y\u0131l\u0131nda kurumun bilim dergisinde, Charles Darwin hakk\u0131ndaki bir makalenin yay\u0131nlanmas\u0131na engel olunmu\u015ftu. T\u00dcB\u0130TAK daha sonra da evrim teorisini destekleyen ar\u015fivindeki kitaplar\u0131n yay\u0131nlanmas\u0131n\u0131 ve da\u011f\u0131t\u0131m\u0131n\u0131 da durdurmu\u015ftu.<\/p>\n

Ba\u015fbakanl\u0131\u011fa ba\u011fl\u0131 bir di\u011fer bilimsel kurum da T\u00fcrkiye Bilimler Akademisi T\u00dcBA.\u00a0 2011 y\u0131l\u0131nda kurumun 17 \u00fcyesi, siyasi bask\u0131lar\u0131 protesto ederek ayr\u0131ld\u0131 ve Bilim Akademisi diye an\u0131lan bir ba\u015fka yap\u0131 olu\u015fturdu. Bilim Akademisi, bilim adamlar\u0131n\u0131n, bulgular\u0131n\u0131 ve metodlar\u0131n\u0131 \u00e7arp\u0131tmadan, a\u00e7\u0131k ve anla\u015f\u0131l\u0131r \u015fekilde yay\u0131nlamakla sorumlu olduklar\u0131n\u0131, kaynaklar\u0131 ve referanslar\u0131 hakk\u0131nda \u015feffaf davranmalar\u0131 gerekti\u011fini savunuyor. Hakem, j\u00fcri \u00fcyesi, bilim adam\u0131 ve akademisyenler olarak var\u0131lan sonu\u00e7lar\u0131n sadece ve sadece bilimsel k\u0131staslara dayand\u0131r\u0131lmas\u0131 gerekti\u011fini belirtiyor.<\/p>\n

H\u00fck\u00fcmetin kontrol\u00fcndeki T\u00dcBA\u2019n\u0131n en son projesi, T\u00fcrk Twitter\u2019\u0131 diye de an\u0131lan \u00c7o\u00e7uk Platformu. 5-13 ya\u015f grubundakileri hedefleyen proje, interneti \u2018sosyal medyan\u0131n olumsuz etkilerinden ar\u0131nd\u0131r\u0131lm\u0131\u015f \u015fekilde\u2019 kullanma ve anne-babalara tam denetim verilmesini \u00f6ng\u00f6r\u00fcyor.<\/p>\n

T\u00fcrkiye\u2019deki bilim kurumlar\u0131, temel bilimleri ihmal etmek, uygulamal\u0131 teknolojiye a\u011f\u0131rl\u0131k vermekten dolay\u0131 da ele\u015ftiriliyor.\u00a0 H\u00fck\u00fcmet, T\u00dcB\u0130TAK\u2019\u0131n toplam b\u00fct\u00e7esini art\u0131rd\u0131 ama temel bilim dallar\u0131na ayr\u0131lan fonlar azald\u0131.<\/p>\n

T\u00fcrkiye, 12 Aral\u0131k 2012\u2019de Avrupa N\u00fckleer Ara\u015ft\u0131rma Kurumu CERN\u2019de tam \u00fcyelikten vazge\u00e7ti; gerek\u00e7e olarak da 35 milyon \u0130svi\u00e7re frang\u0131 ya da 70 milyon TL aidat\u0131n y\u00fcksekli\u011fini g\u00f6sterdi. Bu y\u0131l 12 May\u0131s\u2019ta T\u00fcrkiye, CERN\u2019le ortakl\u0131k anla\u015fmas\u0131 imzalayarak daha alt d\u00fczeyde bir kat\u0131l\u0131mla yetinme karar\u0131 ald\u0131.<\/p>\n

G\u00fcn\u00fcm\u00fczde bilim alan\u0131ndaki bilgi ve uzmanl\u0131\u011f\u0131n \u00f6nemini tart\u0131\u015fmak bile anlams\u0131z. Bilim ve teknoloji alan\u0131nda uzmanl\u0131\u011f\u0131n olmad\u0131\u011f\u0131 \u00fclkelerde, ekonomik b\u00fcy\u00fcmenin s\u00fcrd\u00fcr\u00fclebilmesi m\u00fcmk\u00fcn de\u011fil.<\/p>\n

Bilimin siyasi ya da dini nedenlerle y\u00f6nlendirilmesi, bilim adamlar\u0131n\u0131n bask\u0131 alt\u0131na al\u0131nmas\u0131 ve bilginin k\u00f6t\u00fcye kullan\u0131lmas\u0131 konusuna gelince, yak\u0131n tarih, bunun ne gibi tehlikeli sonu\u00e7lar do\u011furdu\u011funu g\u00f6steren ve bir daha tekrarlanmamas\u0131 gereken \u00f6rneklerle dolu.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

T\u00fcrkiye\u2019de h\u00fck\u00fcmet, cumhuriyetin 100. y\u0131ld\u00f6n\u00fcm\u00fc olan 2023 y\u0131l\u0131nda en b\u00fcy\u00fck 10 ekonomi aras\u0131nda yeralmay\u0131 hedefliyor. Siyasi belirsizlik ve giderek yay\u0131lan yolsuzluklar, bu konuda iyimser olmay\u0131 g\u00fc\u00e7le\u015ftirmekte. Son zamanlarda, ayn\u0131 \u00f6l\u00e7\u00fcde dikkate de\u011fer ve olumsuz bir geli\u015fme ile daha kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yay\u0131z. Bilim ve yarat\u0131c\u0131l\u0131\u011f\u0131 refah ve b\u00fcy\u00fcme stratejisinin k\u00f6\u015fe ta\u015flar\u0131 haline getirmek yerine, h\u00fck\u00fcmet, \u00fclkenin bilim […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[1],"tags":[4],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/739"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=739"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/739\/revisions"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=739"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=739"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=739"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}