{"id":781,"date":"2014-07-09T04:54:31","date_gmt":"2014-07-09T04:54:31","guid":{"rendered":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/uncategorized-tr\/andrew-mango-1926-2014-2\/"},"modified":"2014-07-09T04:56:28","modified_gmt":"2014-07-09T04:56:28","slug":"andrew-mango-1926-2014","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/tr\/andrew-mango-1926-2014\/","title":{"rendered":"Andrew Mango 1926-2014"},"content":{"rendered":"

6 Temmuz 2014\u2019te\u00a0 Londra\u2019da 88 ya\u015f\u0131nda \u00f6len Dr. Andrew Mango, \u00a0e\u015fine az rastlan\u0131r bir ara\u015ft\u0131rmac\u0131, yazar ve gazeteciydi.\u00a0\u00a0 Mustafa Kemal Atat\u00fcrk\u2019\u00fcn\u00a0 dev biyografisinin yan\u0131s\u0131ra, T\u00fcrkiye tarihi ve siyaseti \u00fczerine titizlikle ara\u015ft\u0131r\u0131lm\u0131\u015f, ayr\u0131nt\u0131l\u0131 yap\u0131tlar\u0131yla, son zamanlar\u0131n\u00a0 belki de en tan\u0131nm\u0131\u015f\u00a0 T\u00fcrkiye uzmanlar\u0131n\u0131n ba\u015f\u0131nda geliyor.<\/p>\n

\u00d6nceki haftaya kadar\u00a0 Londra b\u00fcy\u00fckel\u00e7isi olan , T\u00fcrkiye d\u0131\u015fi\u015fleri bakanl\u0131\u011f\u0131n\u0131n en deneyimli ve sayg\u0131n diplomatlar\u0131ndan \u00a0\u00dcnal \u00c7evik\u00f6z, Dr. Mango\u2019dan bahsederken\u00a0 \u201cOsmanl\u0131 T\u00fcrk\u00e7esini yumu\u015fak, zarif\u00a0 bir \u00fcslupla, son derece ak\u0131c\u0131 \u00a0ve grammer kurallar\u0131na itina ederek konu\u015fmas\u0131na bak\u0131p, adeta \u00a0ba\u015fka\u00a0 \u00e7a\u011fdan kalm\u0131\u015f\u00a0 bir beyefendi \u00a0zannedebilirsiniz\u2019 diyor \u00a0ve hemen ekliyor:\u00a0 \u201cOysa T\u00fcrkiye Cumhuriyeti tarihini anlama ve yorumlamakta sergiledi\u011fi bilgelik, \u00f6ng\u00f6r\u00fc \u00a0\u00a0ve uzmanl\u0131k\u00a0 g\u00f6z\u00f6n\u00fcnde tutuldu\u011funda, Andrew Mango\u2019nun , \u00e7a\u011fda\u015f T\u00fcrkiye\u2019nin ger\u00e7eklerini hi\u00e7 bir zaman g\u00f6zden ka\u00e7\u0131rmad\u0131\u011f\u0131 a\u00e7\u0131k\u00e7a g\u00f6r\u00fcl\u00fcr. \u201c<\/p>\n

BBC D\u00fcnya Servisinden eski meslekta\u015f\u0131m\u0131z ve Dansa A\u015f\u0131k Bir Ku\u011fu : Meri\u00e7 S\u00fcmen<\/a> adl\u0131 biyografinin yazar\u0131 Nevsal Baylas Hughes, Andrew Mango\u2019yu\u00a0 41 y\u0131ld\u0131r yak\u0131ndan tan\u0131yor. Son aylarda, hastal\u0131\u011f\u0131 s\u0131ras\u0131nda d\u00fczenli olarak ziyaret\u00a0 etti\u011fi Dr. Mango\u2019yu\u00a0 \u015f\u00f6yle anlat\u0131yor:<\/p>\n

\u201cAndrew Mango`nun T\u00fcrk\u00e7esi pek \u00e7ok T\u00fcrk\u2019ten daha iyiydi. Hem modern T\u00fcrk\u00e7eyi hem de Osmanl\u0131 T\u00fcrk\u00e7esini m\u00fckemmel kullan\u0131rd\u0131. Pek \u00e7ok dil bilirdi. Rus\u00e7a, Fars\u00e7a, Frans\u0131zca ve Yunanca,\u00a0 \u0130ngilizce ve T\u00fcrk\u00e7e\u2019ye ek olarak konu\u015ftu\u011fu di\u011fer dillerdi. \u00d6\u011frenme hevesi, bilgiye duydu\u011fu a\u00e7l\u0131k son nefesine kadar devam etti. Fiziki olarak y\u0131prand\u0131\u011f\u0131, halsiz oldu\u011fu g\u00fcnlerde bile zihni p\u0131r\u0131l p\u0131r\u0131ld\u0131. \u00c7ok okurdu. Ger\u00e7i son zamanlarda art\u0131k bilgisayar ba\u015f\u0131na oturup yaz\u0131 yazamaz hale gelmi\u015fti ama ya\u015fam\u0131n\u0131n son g\u00fcnlerinde bile her g\u00fcn radyo dinledi, g\u00fcnl\u00fck gazeteleri takip etti. \u00a0Geli\u015fmeleri yak\u0131ndan izledi ve kendisini ziyarete gelen T\u00fcrk konuklar\u0131yla T\u00fcrk\u00e7e konu\u015fmaktan, g\u00fcncel olaylar\u0131 tart\u0131\u015fmaktan\u00a0 b\u00fcy\u00fck zevk ald\u0131.\u201d<\/p>\n

Nevsal Baylas Hughes gibi ben de Andrew Mango ile \u00a0BBC D\u00fcnya Servisinde tan\u0131\u015ft\u0131m.\u00a0 1986 y\u0131l\u0131 Nisan ay\u0131nda T\u00fcrk\u00e7e Servisinde yap\u0131mc\u0131 olarak g\u00f6reve ba\u015flad\u0131\u011f\u0131m ilk g\u00fcn, o zamanlar G\u00fcney Avrupa Servisinin ba\u015fkan\u0131 olan Andrew Mango\u2019ya\u00a0\u00a0 T\u00fcrk\u00e7e Servisinin en yeni ve en gen\u00e7 eleman\u0131 olarak takdim edildim.<\/p>\n

O g\u00fcnden bug\u00fcne akl\u0131mda kalan en g\u00fc\u00e7l\u00fc\u00a0 izlenim, Andrew Mango\u2019nun ne kadar zarif \u00a0oldu\u011fuydu. \u0130nsan ili\u015fkilerinde \u00e7ok nazik olmas\u0131na ra\u011fmen, Andrew Mango\u2019nun g\u00f6r\u00fc\u015fleri ve yaz\u0131lar\u0131 her zaman keskin ve a\u00e7\u0131ks\u00f6zl\u00fcyd\u00fc.<\/p>\n

2012 A\u011fustos\u2019unda Research Turkey \u00a0<\/a>\u00a0\u00a0Dr Mango\u2019ya neden T\u00fcrkiye konular\u0131na bu kadar \u00e7ok e\u011fildi\u011fini sordu.\u00a0 Andrew Mango\u2019nun \u00a0yan\u0131t\u0131:<\/p>\n

\u201cEn ba\u015fta, \u00fclkeyi \u00e7ok ilgi \u00e7ekici buldum. Anlatmaya ba\u015flamadan \u00f6nce anlamaya \u00e7al\u0131\u015ft\u0131m. En ba\u015f\u0131ndan beri izlenimim, T\u00fcrkiye\u2019nin yeterince iyi anla\u015f\u0131lmad\u0131\u011f\u0131, anlat\u0131lmad\u0131\u011f\u0131 ve tan\u0131mlanmad\u0131\u011f\u0131 y\u00f6n\u00fcndeydi. Yap\u0131lan tan\u0131mlamalar\u0131n hepsi \u00e7ok kli\u015fe idi. T\u00fcrkiye \u00fczerine yaz\u0131lm\u0131\u015f \u00e7ok kitap okudum, ancak o d\u00f6nemlerde Avrupa\u2019da \u0131rk\u00e7\u0131 kli\u015feler \u00e7ok yayg\u0131nd\u0131 ve T\u00fcrkiye ve T\u00fcrkler hakk\u0131nda da \u00e7o\u011fu sa\u00e7mal\u0131k diyebilece\u011fim kli\u015feler mevcuttu\u201d oldu.<\/p>\n

Andrew Mango, en \u00e7ok \u2018Modern T\u00fcrkiye\u2019nin Kurucusu Atat\u00fcrk\u2019 adl\u0131 biyografik yap\u0131t\u0131yla\u00a0 tan\u0131n\u0131r. Atat\u00fcrk\u2019e olan hayranl\u0131\u011f\u0131n\u0131 gizlemezdi ama uzun y\u0131llar s\u00fcren kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131rmal\u0131, titiz ara\u015ft\u0131rmalar\u0131n sonucunda yaz\u0131lan bu kitap, Atat\u00fcrk hakk\u0131nda yay\u0131nlanan yap\u0131tlar\u0131n en akademik, objektif ve belki de en ele\u015ftirel olan\u0131yd\u0131.\u00a0 Dr. Mango, Atat\u00fcrk\u2019e y\u00f6nelik sald\u0131r\u0131lara ise sert tepki g\u00f6sterirdi.\u00a0 B\u00fcy\u00fckel\u00e7i \u00dcnal \u00c7evik\u00f6z\u2019\u00fcn deyi\u015fiyle\u00a0 \u201cDr. Mango, Atat\u00fcrk\u2019\u00fcn ya\u015fam \u00f6yk\u00fcs\u00fcn\u00fc en iyi anlatan ki\u015fi olarak hat\u0131rlanacak belki ama Mango\u2019nun \u00f6nemi bunun da \u00f6tesinde. Atat\u00fcrk\u2019\u00fcn b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131 miras\u0131 k\u00fc\u00e7\u00fcmseyenlere ve Atat\u00fcrk\u2019e sayg\u0131s\u0131zl\u0131k yapanlara kar\u015f\u0131 ho\u015fg\u00f6r\u00fcs\u00fc yoktu. Andrew Mango\u2019nun \u00a0T\u00fcrkiye\u2019nin modernle\u015fme ve demokratikle\u015fme s\u00fcrecini kavray\u0131\u015f\u0131 ve analizine kar\u015f\u0131 besledi\u011fim hayranl\u0131k, temel olarak, g\u00fcn\u00fcm\u00fcz politik elitinin bir k\u0131sm\u0131n\u0131n anlamakta zorland\u0131\u011f\u0131 bu \u00f6rnek yakla\u015f\u0131m\u0131ndan\u00a0 dolay\u0131d\u0131r. \u201d<\/p>\n

Nevsal Baylas Hughes\u2019a g\u00f6re \u00a0Dr. Mango, d\u00fcnyaya geldi\u011fi \u00fclke olan T\u00fcrkiye\u2019ye sevgisini son nefesine kadar yitirmedi. \u00a0Ancak son zamanlar\u0131n geli\u015fmelerinden duydu\u011fu huzursuzlu\u011fu da gizlemedi. Andrew Mango, T\u00fcrkiye d\u0131\u015f siyasetinin baz\u0131 y\u00f6nlerini, \u00f6zellikle de Orta Do\u011fu\u2019da izlenen politikalar\u0131 ele\u015ftirdi. Yarg\u0131n\u0131n ba\u011f\u0131ms\u0131zl\u0131\u011f\u0131n\u0131n, insan haklar\u0131 ve d\u00fc\u015f\u00fcnce \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcn \u00e7i\u011fnendi\u011fi uygulamalar\u0131n hep kar\u015f\u0131s\u0131nda durdu.\u00a0 2014 Nisan ay\u0131nda\u00a0\u00a0 The Middle East in London<\/a> dergisinde yay\u0131nlanan bir makalesinde T\u00fcrkiye\u2019nin gelmi\u015f ge\u00e7mi\u015f y\u00f6neticilerinin \u0130slam dinini nas\u0131l istismar ettiklerini \u00a0\u00f6rnekleriyle anlatt\u0131 ve\u00a0 \u20182002 y\u0131l\u0131ndan beri T\u00fcrkiye\u2019nin\u00a0 giderek daha muhafazakar ve dindar bir \u00fclke haline geldi\u011fine\u2019 dikkat \u00e7ekti.<\/p>\n

2010 y\u0131l\u0131nda o zamanlar BBC T\u00fcrk\u00e7e Servisinden \u00e7al\u0131\u015fan akademisyen ve gazeteci \u00a0Faik Uyan\u0131k ile yapt\u0131\u011f\u0131 m\u00fclakatta, \u00fclkede komplo teorilerine olan yatk\u0131nl\u0131ktan duydu\u011fu endi\u015feyi ve hayreti dile getirdi. Ayn\u0131 s\u00f6yle\u015fide T\u00fcrkiye\u2019nin \u00e7\u00f6z\u00fcm bekleyen en b\u00fcy\u00fck sorunlar\u0131n\u0131n ba\u015f\u0131nda K\u00fcrt sorunun geldi\u011fini vurgulad\u0131.<\/p>\n

Andrew Mango, \u00e7o\u011fu zaman \u2018T\u00fcrkiye\u2019nin ger\u00e7ek dostu\u2019 diye tan\u0131mlan\u0131r.\u00a0 Yeri geldi\u011finde ele\u015ftirmekle birlikte, 2009 y\u0131l\u0131nda yay\u0131nlanan\u00a0 \u201cFrom the Sultan to Ataturk<\/a> \u201d kitab\u0131nda m\u00fckemmel bir \u015fekilde dile getirdi\u011fi \u2018\u00fclkenin katetti\u011fi uzun mesafeye\u2019 dikkat \u00e7ekmeyi de hi\u00e7 bir zaman ihmal etmedi.<\/p>\n

Uluslararas\u0131 iktisat\u00e7\u0131 ve T\u00fcrkiye uzman\u0131\u00a0 \u00a0Dr. Mina Toks\u00f6z, \u00a0\u201c Andrew Mango, b\u00fct\u00fcn sorunlar\u0131 \u00a0g\u00f6rebilen, fakat her zaman T\u00fcrkiye\u2019nin yaninda \u00a0tav\u0131r alan,\u00a0 derin tarihsel anlay\u0131\u015f\u0131yla Avrupa Birli\u011fi ve Amerika Birle\u015fik Devletlerine yersiz m\u00fcdahalelerden ka\u00e7\u0131nmalar\u0131\u00a0 nasihatinda bulunabilen nadir bir uzmand\u0131\u201d diyor.<\/p>\n

Ben de Andrew Mango\u2019yu her zaman son derece zeki, espirili, ayd\u0131n ve \u00a0bilge bir ki\u015fi olarak d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fcm. Ama zaman zaman g\u00f6r\u00fc\u015flerine kat\u0131lmad\u0131\u011f\u0131m, tart\u0131\u015ft\u0131\u011f\u0131m konular oldu. S\u00f6zgelimi, 1960 ve 1980 askeri darbeleri konusundaki g\u00f6r\u00fc\u015flerine kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kt\u0131m. Adalet ve Kalk\u0131nma Partisine ge\u00e7mi\u015f y\u0131llarda g\u00f6sterdi\u011fi ho\u015fg\u00f6r\u00fcy\u00fc\u00a0 ve Ba\u015fbakan Erdo\u011fan\u2019\u0131n liderli\u011findeki parti hakk\u0131nda \u2018Avrupa t\u00fcr\u00fc\u00a0 muhafazakar, Hristiyan Demokratlar\u0131 and\u0131ran parti\u2019 \u00a0benzetmesini de hep yanl\u0131\u015f buldum.<\/p>\n

Andrew Mango, ya\u015fam\u0131 boyunca okurlar\u0131n\u0131 ayd\u0131nlatt\u0131,\u00a0 dostlar\u0131n\u0131n ya\u015fam\u0131na renk katt\u0131. . An\u0131s\u0131 \u00f6n\u00fcnde sayg\u0131yla e\u011filiyor ve \u00a0onu \u015fimdiden \u00f6zl\u00fcyorum.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

6 Temmuz 2014\u2019te\u00a0 Londra\u2019da 88 ya\u015f\u0131nda \u00f6len Dr. Andrew Mango, \u00a0e\u015fine az rastlan\u0131r bir ara\u015ft\u0131rmac\u0131, yazar ve gazeteciydi.\u00a0\u00a0 Mustafa Kemal Atat\u00fcrk\u2019\u00fcn\u00a0 dev biyografisinin yan\u0131s\u0131ra, T\u00fcrkiye tarihi ve siyaseti \u00fczerine titizlikle ara\u015ft\u0131r\u0131lm\u0131\u015f, ayr\u0131nt\u0131l\u0131 yap\u0131tlar\u0131yla, son zamanlar\u0131n\u00a0 belki de en tan\u0131nm\u0131\u015f\u00a0 T\u00fcrkiye uzmanlar\u0131n\u0131n ba\u015f\u0131nda geliyor. \u00d6nceki haftaya kadar\u00a0 Londra b\u00fcy\u00fckel\u00e7isi olan , T\u00fcrkiye d\u0131\u015fi\u015fleri bakanl\u0131\u011f\u0131n\u0131n en deneyimli […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[1],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/781"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=781"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/781\/revisions"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=781"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=781"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=781"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}