{"id":822,"date":"2014-08-07T04:00:29","date_gmt":"2014-08-07T04:00:29","guid":{"rendered":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/uncategorized-tr\/why-should-turkey-care-about-vanishing-yezidi-of-iraq-2\/"},"modified":"2014-08-07T04:03:10","modified_gmt":"2014-08-07T04:03:10","slug":"why-should-turkey-care-about-vanishing-yezidi-of-iraq","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/tr\/why-should-turkey-care-about-vanishing-yezidi-of-iraq\/","title":{"rendered":"Irakl\u0131 Ezidiler T\u00fcrkiye\u2019nin g\u00fcndemine neden girmeli?"},"content":{"rendered":"

Irak ve Suriye halklar\u0131n\u0131n tan\u0131k oldu\u011fu eziyet ve zulm\u00fcn, uzaktaki \u00fclkeler taraf\u0131ndan \u00f6nemsenmemesi\u00a0 ya da g\u00f6rmezden gelinmesi, bir bak\u0131ma bilin\u00e7sizlik hatta \u015fiddet bollu\u011funun yaratt\u0131\u011f\u0131 duygu k\u00f6relmesiyle a\u00e7\u0131klanabilir.<\/p>\n

Her g\u00fcn birbirinden ac\u0131mas\u0131z vah\u015fet \u00f6rnekleriyle kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kalan d\u00fcnyam\u0131zda Irak\u2019\u0131n kuzey bat\u0131s\u0131nda g\u00f6zlerden uzak da\u011fl\u0131k alanda yeni bir insani trajedinin\u00a0 ya\u015fan\u0131yor oldu\u011funun anla\u015f\u0131lmas\u0131 vakit alabilir ama bu olaylar\u0131n ger\u00e7ekle\u015fti\u011fi\u00a0 b\u00f6lgenin yan\u0131ba\u015f\u0131ndaki T\u00fcrkiye\u2019nin olup biteni analiz etmek i\u00e7in beklemek gibi bir l\u00fcks\u00fc yok.<\/p>\n

2000 y\u0131ll\u0131k tarihe sahip Hristiyan n\u00fcfusu d\u0131\u015f d\u00fcnyan\u0131n ciddi bir protestosuyla kar\u015f\u0131la\u015fmadan etnik temizli\u011fe tabii tutan I\u015e\u0130D, \u015fimdi de Irak\u2019l\u0131 Ezidileri a\u00e7 susuz b\u0131rakarak, tecav\u00fczle ve katliamla\u00a0 toptan yoketmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131yor.<\/p>\n

Ezidiler, k\u00f6kleri S\u00fcmer ve Asur uygarl\u0131klar\u0131na uzanan bir halk. Hristiyanlardan da M\u00fcsl\u00fcmanlardan da daha uzun zamand\u0131r o topraklarda ya\u015f\u0131yorlar. G\u00fcn\u00fcm\u00fczde say\u0131lar\u0131 300 bin ila 700 bin aras\u0131nda tahmin ediliyor. Almanya\u2019n\u0131n kuzeyindeki k\u00fc\u00e7\u00fck bir Yezidi toplumu d\u0131\u015f\u0131nda hemen hepsi Irak\u2019ta. 6 bin y\u0131ld\u0131r \u015feytana tapan az\u0131nl\u0131k muamelesi g\u00f6r\u00fcp ayr\u0131mc\u0131l\u0131\u011fa u\u011frayan, defalarca k\u0131y\u0131mdan ge\u00e7ip bug\u00fcne kadar ayakta kalmay\u0131 ba\u015faran Ezidiler, \u015fimdi \u0130slamc\u0131 I\u015e\u0130D taraf\u0131ndan tarihten topluca silinmek tehlikesiyle kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya.<\/p>\n

Musul ile Suriye s\u0131n\u0131r\u0131 aras\u0131ndaki\u00a0 Sincar ya da K\u00fcrt\u00e7e ad\u0131yla \u015eengal\u2019de \u2019da ya\u015fayan Ezidiler, Haziran\u2019dan beri I\u015e\u0130D\u2019in sald\u0131r\u0131lar\u0131yla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yalar. Bundan bir ay \u00f6nce Uluslararas\u0131 Af \u00d6rg\u00fct\u00fc\u00a0 Amnesty International<\/a>\u00a0 I\u015e\u0130D\u2019in Irak\u2019taki az\u0131nl\u0131klara sald\u0131r\u0131lar\u0131na dikkat \u00e7ekmi\u015f, Hristiyan toplumuna ek olarak \u015eii \u015eabak, T\u00fcrkmen ve Ezidilerin kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131 cihadi tehlikeye \u00a0kar\u015f\u0131 uyar\u0131da bulunmu\u015f ama pek ciddiye al\u0131nmam\u0131\u015ft\u0131.<\/p>\n

\u00d6nceki g\u00fcn Irak parlamentosunda Ezidi kad\u0131n milletvekili Feyyan Dahil<\/a>, aya\u011fa kalk\u0131p g\u00f6zya\u015flar\u0131 i\u00e7inde\u00a0 konu\u015ftu\u011funda, d\u00fcnya, \u0130\u015eID\u2019in son be\u015f g\u00fcn i\u00e7inde 500 Ezidiyi \u00f6ld\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc, 500 kad\u0131n\u0131 da seks k\u00f6lesi olarak esir ald\u0131\u011f\u0131n\u0131 \u00f6\u011frendi.<\/p>\n

Birle\u015fmi\u015f Milletler yetkililerine g\u00f6re \u00e7o\u011fu kad\u0131n ve \u00e7o\u00e7uk 40 bin Ezidi, I\u015e\u0130D\u2019den ka\u00e7\u0131p da\u011flara \u00e7\u0131kt\u0131. Sincar da\u011flar\u0131nda a\u00e7 susuz kurtar\u0131lmay\u0131 beklerken, \u00f6l\u00fcm tehlikesiyle kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131yalar.\u00a0 130 bin civar\u0131nda Ezidi de , Irak K\u00fcrdistan\u2019\u0131nda Erbil ve Dohuk\u2019a s\u0131\u011f\u0131nd\u0131. \u00a0Binlercesi Habur s\u0131n\u0131r kap\u0131s\u0131ndan T\u00fcrkiye\u2019ye ge\u00e7ti.<\/p>\n

\u0130srail\u2019in Gazze\u2019li sivillere y\u00f6nelik ac\u0131mas\u0131z sald\u0131r\u0131lar\u0131n\u0131 protesto i\u00e7in sokaklara d\u00f6k\u00fclen binlerce T\u00fcrk\u2019ten, \u00a0Irak\u2019taki az\u0131nl\u0131klara y\u00f6nelik \u015fiddet konusunda hen\u00fcz bir tepki yok. \u0130stanbul\u2019da ve g\u00fcneydo\u011fuda bir ka\u00e7 g\u00f6steri d\u0131\u015f\u0131nda T\u00fcrkiye kamuoyu, yan\u0131ba\u015f\u0131ndaki insani felaketi g\u00f6rmezden gelmeyi se\u00e7iyor.<\/p>\n

Siyaset\u00e7iler de ara s\u0131ra yapt\u0131klar\u0131 genel ge\u00e7er yorumlar d\u0131\u015f\u0131nda Ezidilerin ak\u0131betiyle fazlaca ilgilenmiyor. Gazze\u2019ye daha fazla insani yard\u0131m ve binlerce Filistinli yaral\u0131n\u0131n \u00a0tedavi i\u00e7in T\u00fcrkiye\u2019ye transferi konusunda Reuters<\/a> \u00a0ajans\u0131na deme\u00e7 veren d\u0131\u015fi\u015fleri bakan\u0131 Davuto\u011flu, Irak\u2019taki geli\u015fmelerin b\u00f6lge g\u00fcvenli\u011fi a\u00e7\u0131s\u0131ndan tehdit yaratt\u0131\u011f\u0131n\u0131 belirtti ve T\u00fcrkiye\u2019nin s\u0131n\u0131r b\u00f6lgesinde istikrar\u0131n korunmas\u0131 i\u00e7in gereken her \u00f6nlemi alaca\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6yledi.<\/p>\n

Davuto\u011flu \u00a0tan\u0131k olunan radikalle\u015fmeden Irak ve Suriye y\u00f6netimlerinin mezhep\u00e7i politikalar\u0131n\u0131 sorumlu tuttu.<\/p>\n

Suriyeli K\u00fcrtlerin \u00f6nde gelen \u00f6rg\u00fct\u00fc Demokratik Birlik Partisi PYD\u2019nin lideri Salih M\u00fcsl\u00fcm ise ba\u011f\u0131ms\u0131z haber kurulu\u015fu Biane<\/a>t \u2018e verdi\u011fi m\u00fclakatta , I\u015e\u0130D\u2019in \u00a0kontrolden \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131n\u0131\u00a0 ancak T\u00fcrkiye\u2019nin hala \u00a0gereken tavr\u0131 koymad\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6yledi.<\/p>\n

M\u00fcslim \u00a0\u201c\u201cE\u011fer T\u00fcrkiye ba\u015fka \u015feyler d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorsa kendine gelmeli. Bin senelik co\u011frafyadaki insanlar\u0131, tarihi, \u00f6v\u00fcnd\u00fc\u011f\u00fcm\u00fcz kal\u0131nt\u0131lar\u0131 yok eder bunlar. T\u00fcrkiye de tehdit alt\u0131nda. En ba\u015fta T\u00fcrkiye\u2019nin kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kmas\u0131 gerekir\u201d dedi.<\/p>\n

Halk\u0131n Demokrasi Partisi \u0130stanbul milletvekili Sebahat Tuncel ise, T\u00fcrkiye B\u00fcy\u00fck Millet\u00a0 Meclisinde d\u00fczenledi\u011fi bas\u0131n toplant\u0131s\u0131nda<\/a> Irak’ta ya\u015fanan\u00a0 geli\u015fmelerden kayg\u0131 duyduklar\u0131n\u0131, I\u015e\u0130D\u2019in art\u0131k Orta Do\u011fu\u2019da bir g\u00fc\u00e7 haline geldi\u011fini s\u00f6yledi. \u00a0T\u00fcrkye h\u00fck\u00fcmetini T\u00fcrkmenler \u00fczerinden siyaset yapmakla su\u00e7layan Tuncel, \u00a0I\u015e\u0130D konusunda\u00a0 ortak\u00a0 tav\u0131r al\u0131nmamas\u0131ndan yak\u0131nd\u0131 ve hem h\u00fck\u00fcmeti hem de parlamentoyu g\u00f6reve \u00e7a\u011f\u0131rd\u0131. \u00a0\u201c I\u015e\u0130D,\u00a0 bir an \u00f6nce durdurulmal\u0131. Ortado\u011fu’ndan defedilmesi sadece orada ya\u015fayan haklar\u00a0 a\u00e7\u0131s\u0131ndan de\u011fil b\u00fct\u00fcn d\u00fcnya a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00f6nemlidir\u201d dedi.<\/p>\n

49 vatanda\u015f\u0131 11 Haziran\u2019dan beri I\u015e\u0130D taraf\u0131ndan rehin tutulan T\u00fcrkiye\u2019nin h\u00fck\u00fcmeti, Irak\u2019ta olup bitenlerin g\u00f6rmezden gelinmesinden yana. Rehinelerle ilgili haberlere yay\u0131n yasa\u011f\u0131 koyan T\u00fcrkiye\u2019nin ba\u015fbakan\u0131, ana muhalefet partisini konuyu g\u00fcndeme getirerek Irak\u2019taki T\u00fcrk tutsaklar\u0131n hayat\u0131n\u0131 tehlikeye atmakla su\u00e7lamakta.<\/p>\n

Ancak h\u00fck\u00fcmetin rehineler konusunda gerekeni yapmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 iddia eden sadece muhalefet de\u011fil. I\u015e\u0130D\u2019in rehin tuttu\u011fu 49 ki\u015finin g\u00fcvenli\u011fi ve sal\u0131verilmesi konusunda sorumlulu\u011funu yerine getirmedi\u011fi gerek\u00e7esiyle h\u00fck\u00fcmeti ele\u015ftirenlere, art\u0131k rehine yak\u0131nlar\u0131 da kat\u0131ld\u0131. Ayn\u0131 aileden \u00fc\u00e7 rehinenin bir yak\u0131n\u0131, CHP\u2019den bir milletvekili ile birlikte ba\u015fbakan Erdo\u011fan, d\u0131\u015fi\u015fleri bakan\u0131 Davuto\u011flu ve Ortado\u011fu ve Asya Pasifik \u0130\u015fleri M\u00fcste\u015far Yard\u0131mc\u0131s\u0131 \u00a0\u00d6mer \u00d6nhon hakk\u0131nda ihmalkarl\u0131k ve g\u00f6revi k\u00f6t\u00fcye kullanma gerek\u00e7esiyle su\u00e7 duyurusunda bulundu.<\/p>\n

I\u015e\u0130D militanlar\u0131n\u0131n F\u0131rat nehri \u00fczerindeki barajlar\u0131 kontrol etmesi ve ba\u015fkent Ba\u011fdat dahil baz\u0131 kentleri sel ya da susuzluk felaketiyle tehdit etmesi olas\u0131l\u0131\u011f\u0131, BBC\u2019den Jiyar Gol\u2019\u00fcn<\/a> haz\u0131rlad\u0131\u011f\u0131 programda da dile getirildi\u011fi gibi Irak halk\u0131n\u0131 bekleyen ciddi bir tehlike.<\/p>\n

I\u015e\u0130D tehdidiyle kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya bulunanlar\u0131n halihaz\u0131rda tek umudu, aralar\u0131nda PKK\u2019n\u0131n da bulundu\u011fu K\u00fcrt kuvvetleri.<\/p>\n

Irak\u2019taki krizden halihaz\u0131rda do\u011frudan etkilenen \u00fclke olmas\u0131n\u0131n yan\u0131s\u0131ra, T\u00fcrkiye, bug\u00fcne dek Suriye ve Irak\u2019ta izledi\u011fi sa\u011fduyudan uzak politikalar\u0131n \u00a0sonu\u00e7lar\u0131na b\u00fcy\u00fck olas\u0131kl\u0131kla uzun y\u0131llar katlanmak zorunda kalacak.<\/p>\n

T\u00fcrkiye\u2019de se\u00e7men 10 A\u011fustos\u2019ta sand\u0131k ba\u015f\u0131na gitti\u011finde bu politikalar\u0131n sorumlusunu yeniden ve daha y\u00fcksek bir mevkiye se\u00e7se bile\u2026<\/p>\n

 <\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Irak ve Suriye halklar\u0131n\u0131n tan\u0131k oldu\u011fu eziyet ve zulm\u00fcn, uzaktaki \u00fclkeler taraf\u0131ndan \u00f6nemsenmemesi\u00a0 ya da g\u00f6rmezden gelinmesi, bir bak\u0131ma bilin\u00e7sizlik hatta \u015fiddet bollu\u011funun yaratt\u0131\u011f\u0131 duygu k\u00f6relmesiyle a\u00e7\u0131klanabilir. Her g\u00fcn birbirinden ac\u0131mas\u0131z vah\u015fet \u00f6rnekleriyle kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kalan d\u00fcnyam\u0131zda Irak\u2019\u0131n kuzey bat\u0131s\u0131nda g\u00f6zlerden uzak da\u011fl\u0131k alanda yeni bir insani trajedinin\u00a0 ya\u015fan\u0131yor oldu\u011funun anla\u015f\u0131lmas\u0131 vakit alabilir ama bu […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[1],"tags":[4],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/822"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=822"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/822\/revisions"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=822"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=822"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.firdevstalkturkey.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=822"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}